Kalsiyum oksalat, ürik asit, struvit ve sistin olarak dört tür böbrek taşı vardır. Farklı sebeplerden ortaya çıkabilen böbrek taşları; taşın tipine, büyüklüğüne ve bulunduğu yere göre farklı yöntemlerle tedavi edilmekte. Peki, Böbrek taşı belirtileri?
Böbrek Taşı Nedir?
Böbrek taşları, böbrekler veya idrar yollarında bulunan kristallerden oluşan sert birikintilerdir. Mineral ve tuzlardan oluşurlar. Renal lithiasis veya nefrolitiyazis denilen böbrek taşları tek böbrekte oluşabileceği gibi her iki böbrekte de ortaya çıkabilir.
Böbrek Taşı Belirtileri Nelerdir?
Böbrek taşları genellikle üreter yani idrar yoluna girdikleri dönemde belirti vermektedir. Böbrek taşının yaygın belirtileri arasında bel ve sırt ağrısı, idrarda kan, mide bulantısı, kusma, ateş ve kötü kokan ya da bulanık görünen idrar yer alır.
Böbreğinde taş olan kişilerde genel olarak görülen belirtiler şunlardır:
• Böbreklerin olduğu noktada, sırtta, kaburgaların altında, alt karın bölgesinde ve kasıklarda ağrı
• İdrar yaparken yanma, ağrı ve sık idrar yapma ihtiyacı
• İdrar renginde ve kokusunda değişiklik
• Mide bulantısı ve kusma olabilir.
• İdrar miktarında azalma
• Yoğunluğu değişen idrar akışı
• Böbrek taşı enfeksiyona neden olduysa idrar rengi bulanıklaşır ve koyulaşır. Ateş ve üşüme-titreme ortaya çıkabilir.
• Eğer böbrek taşının idrar yolunu tıkadıysa kişilerde ilerleyen dönemde böbrek fonksiyonunu kaybeder ve çift taraflı ise böbrek yetmezliği ortaya çıkabilir.
Böbrek Taşı Nasıl Tedavi Edilir?
Böbrek taşı tedavisi taşın bulunduğu bölge, büyüklüğü ve tipine göre değişiklik gösterebilmektedir. Böbrek taşlarının birçoğu özellikle 4 mm. ’den daha küçük olanlar idrar yolu ile kendi kendine vücuttan atılabilirler. Ancak küçük böbrek taşları da şiddetli ağrılara sebep olabilmektedir.
Küçük böbrek taşlarında evde yapılabilecek uygulamalar şöyle sıralanabilir:
Su tedavisi: Gün içinde yeterli su tüketimi böbrek taşının oluşmasında etkili rol oynadığı gibi oluşan taşın düşürülmesinde de etkili olabilmektedir. Günde 2 - 3 litre su içmek, üriner sistemin yıkanmasına destek olur.
İlaç tedavisi: İdrar yollarından geçebilecek boyuttaki taşların daha rahat düşürülebilmesi için buradaki kasları gevşeten farklı ilaçlar kullanılabilir. Kasların gevşemesiyle böbrek taşı daha hızlı ve daha ağrısız düşürülebilir.
Ses dalgaları ile böbrek taşının kırılması(SWL): Böbrek taşının bulunduğu bölge ve büyüklüğüne bağlı olarak şok dalga tedavisi taş kırma yöntemi kullanılabilir. Vücudun dışından böbrek taşının parçalanmak için güçlü titreşimler oluşturan ses dalgaları kullanılmaktadır. Kırılan böbrek taşı parçaları idrar ile vücuttan dışarı atılır.
Üreteroskopi (Retrograd İntrarenal Cerrahi-RİRC): Böbrek içindeki taşları kıvrılabilir ve ince aletler kullanarak, lazer yardımıyla taş kırma tekniğidir. Kıvrılabilir cihazla idrar yolu uç kısmında direkt girilir, üretra, mesane ve üreter geçilerek böbreğe ulaşılır. Taşın boyutu ve bulunduğu bölgeye göre taş bütün olarak çıkartılabilir.
Açık Böbrek Taşı Ameliyatı: Gelişen teknoloji sebebiyle böbrek taşlarının açık ameliyatı günümüzde çok az yapılmaktadır. Çok büyük bir taş veya anormal anatominin olduğu hastalarda yapılmaktadır.
Hiperparatiroidi ameliyatı: Kanda kalsiyum düzeyinin normal sınırlar içinde kalmasını sağlayan tek organ olan paratiroid bezlerinin normalden fazla çalışması böbrek taşı oluşmasına sebep olabilir. Bu bezler çok fazla paratiroid hormonu (hiperparatiroidizm) ürettiğinde, kalsiyum seviyeleri yükselerek kalsiyum taşlarının oluşmasına ortam hazırlar. Paratiroid bezlerine yönelik ameliyat kalsiyum seviyelerinin normale dönmesini sağlayıp böbrek taşı oluşmasını engelleyebilir.
