Karaciğer yağlanmasının nedeni yüksek trigliserid düzeyleri, obezite, yetersiz beslenme, hızlı kilo kaybı, aşırı alkol tüketimi, hiperlipidemi, toksinler veya diyabet gibi hastalıklardır. Peki, karaciğer yağlanması belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir?
Karaciğer yağlanmasının ilerlediği durumda karın ağrısı, halsizlik ve kilo kaybı semptomları gözlemlenir. Karaciğer yağlanması tedavisi, sağlıklı bir diyet listesi ve düzenli egzersizle obezite gibi risk faktörlerinin azaltılmasını içerir.
KARACİĞER YAĞLANMASI NEDİR?
Tıbben adı hepatik steatoz olan karaciğer yağlanması, karaciğerde fazla yağın birikmesi sonucu oluşan karaciğer rahatsızlığıdır. Daha genel bir anlatımla karaciğer yağlanması, vücudun yiyecekleri sindirmesine, enerji depolamasına ve toksinleri uzaklaştırmasına yardımcı olan karaciğer hücrelerinde aşırı yağın birikmesidir.
Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) ve alkole bağlı yağlı karaciğer hastalığı olmak kaydıyla iki ana türü bulunan karaciğer yağlanması, karaciğerde yağlanma oranı %30’dan büyük olunca laboratuvar veya klinik belirtiler ortaya çıkarır.
Alkol tüketen kişilerde alkole bağlı karaciğer yağlanması meydana gelirken, alkol kullanmayan kişilerde karaciğer yağlanmasının en temel sebebi obezitedir. Yüksek kan şekeri, trigliserid, kolesterol yüksekliği de karaciğer yağlanması sebepleri arasındadır.
Ayrıca kimi hastalarda belirti göstermeyen karaciğer yağlanmasının yaygın belirtileri arasında karın ağrısı, yorgunluk, kilo kaybı, ciltte sararma ve karaciğer büyümesi yer alır.
KARACİĞER YAĞLANMASI NEDEN OLUR?
Karaciğer yağlanmasının sebepleri yoğun alkol tüketimi, obezite, diyabet ve trigliserid seviyesinin yüksek derecede olmasıdır. Hızlı kilo verme ve yeterli beslenmeme de karaciğer yağlanmasına sebep olur.
Karaciğer yağlanmasına sebep olan durumlar genel olarak şöyle sıralanabilir:
• Yoğun alkol tüketimi
• Obezite
• Yüksek kan şekerine bağlı diyabet
• Trigliserid
• Kolesterol yüksekliği
• Yüksek tansiyon
• Hareketsiz yaşam
• Yetersiz beslenme
• Hepatit C hastalığı
• Hipotiroid
• Bazı ilaçların kullanımı
• Yoğun alkol tüketimi
KARACİĞER YAĞLANMASI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Karaciğerdeki yağlanma ilerlediğinde, kronik yorgunluk, kilo kaybı, halsizlik ve güçsüz hissetme, itştah kaybı, ödem, mide bulantısı ve vücudun kanamaya daha yatkın hale gelmesi yaşanan belirtilerdir.
Karaciğer yağlanmasında ortaya çıkan belirtiler şöyle sıralanabilir:
• Aşırı yorgunluk
• Cilt ve göz akında sararma (sarılık)
• İdrar renginde koyuluk
• Cilt kaşıntısı
• Karnın sağ üstünde ağrı
• Bacaklarda ve karında şişlik (ödem)
• İştah ve kilo kaybı
• Mide bulantısı ve kusma
• Vücudun kanama ve morarmaya yatkın hale gelmesi
• Deride örümcek benzeri kan damarları oluşması
• Karaciğerin büyümesi (hepatomegali)
• Adet döngüsünde düzensizlikler
• Yağlanma ileri boyutlara ulaştıysa ve karaciğere zarar vermeye başladıysa kan kusma, dışkının siyah renge dönüşmesi ve idrarda koyuluk meydana gelebilir.
• Karaciğer yağlanması belirtileri hafif ya da yok denecek kadar az olabilir, bu nedenle genellikle rutin bir kan testi veya karaciğer ultrasonu sırasında tanı konulur.
KARACİĞER YAĞLANMASI TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Karaciğer yağlanmasının tedavisinde ilk adım hastanın kilo verip alkolü bırakmasıdır. Yapılan araştırmalara göre bir hasta kilosunun yüzde 10’unu verirse karaciğer hastalıkları gerilemektedir. Kilonun yüzde 5’i verildiğinde ileriye dönük olumlu iyileşme başlamaktadır.
Eşzamanlı olarak diyabet varsa onun da regüle edilmesi, şeker düzeyinin belirli sınırlarda tutulması, diyet ve ilaçlarla şekerin düzenlenmesi de karaciğer yağlanması rahatsızlığının çözülmesini sağlar.
Kolesterol varsa yine diyet ve ilaçlarla hastanın karaciğer yağlanması sorunu geriletilebilir, karaciğerin eskiye dönüşü sağlanabilir. Bu hastaların çoğunda kolesterol ve trigliserid yüksekliği gözlenmektedir.
Yapılan araştırmalarda yağlanmadan dolayı karaciğer testleri yüksek hastalarda kolesterol ve trigliserid yüksekse kolesterol düşürücü ilaçların kullanılmasının karaciğere yararlı olduğu ortaya çıkmıştır. Unutulmaması gereken kural, her kim olursa olsun kolesterol ilaçları başlandığında üçüncü-dördüncü aylarda kontrol amaçlı karaciğer testlerine bakmak yararlıdır.
Kilo vermenin yöntemi diyet ve egzersizdir ve bu doğrultuda akdeniz mutfağı son derecede faydalı bir sonuç verir ve kilo vermek için etkili bir beslenme türü olarak kabul edilir.
Ayrıca haftanın üç ya da dört günü mutlaka yürüyüş, yüzme veya spor salonunda aktiviteler yapılmalıdır. Bu adımlar uygulandığında hastanın karaciğeri düzelebilir.
Eğer hastalık ilerlerse son çare olarak karaciğer nakli işlemi yapılır. Karaciğer yağlanması olan hastalar nakilde de özel bir grubu oluştururlar çünkü kilolu hastalar karaciğer nakli de görece zor olmaktadır. Bu hastaların zayıflaması önceliklidir. Hastalık ilerlemeden kilo vererek, egzersizle öncelikli amaç olmalıdır.
