Alaattin Güçlü / Van Olay
Çanakkale Boğazı'nın ilk ve Marmara Bölgesi'nin beşinci asma köprüsü olarak tarihe geçti. Malkara-Çanakkale Otoyolu'nun bir parçası olan köprü, 18 Mart 2022'de hizmete girdi. 2.023 metre orta açıklık uzunluğu ile Japonya'daki Akashi Kaikyō Köprüsü'nü geçerek dünyanın en uzun orta açıklığına sahip asma köprüsü olmuştur.
ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ YARIM KALAN BİR PROJEYDİ
Çanakkale Boğazı'na köprü yapma düşüncesi ilk kez 1984-1989 yılları arasında ortaya atıldı. Daha sonra 1994'te tekrar gündeme gelen köprü projesi için 1995'te ihaleye çıkıldı. 18 yabancı firmanın katıldığı ihaleyi kazanan firma, projenin yapılabilir olmadığını belirterek projeden çekildi. 3 Mart 2016 tarihinde dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, yeniden gündeme alınan köprünün adının "1915 Çanakkale Köprüsü" olacağını açıkladı. 26 Ocak 2017 tarihinde 1915 Çanakkale Köprüsü’nün ihalesini en kısa işletme süresini teklif eden Daelim (Güney Kore) – Limak – SK (Güney Kore) – Yapı Merkezi OGG kazandı. İhale sürecinin tamamlanmasıyla, köprünün temeli 18 Mart 2017 tarihinde Başbakan Binali Yıldırım, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan ve Güney Kore Altyapı ve Ulaştırma Bakanı Ho-In Kang'ın da katıldığı törenle Lapseki'de atıldı. 16 Mayıs 2020'de köprünün kuleleri tamamlandı. 6 Şubat 2022'de tamamlanan köprü, 18 Mart 2022'de trafiğe açıldı. Seyit Onbaşı'nın kaldırdığı top mermilerini simgeleyen her biri 16 metre boyundaki metal figürler, Kasım 2022 ve Aralık 2022 tarihlerinde köprü kulelerinin tepelerine yerleştirildi.
ÇANAKKALE KÖPRÜSÜNÜN ÖZELLİKLERİ
Lastik tekerlekli araçların geçebildiği köprünün orta açıklığı 2.023 m, toplam uzunluğu 3.563 m'dir. Bu orta açıklık uzunluğu ile köprü, Japonya'daki Akashi Kaikyō Köprüsü'nü 32 metre geçerek "Dünyanın En Uzun Asma Köprüsü" unvanını aldı. Orta açıklığı cumhuriyetin 100. yılına atfen 2.023 metre olarak belirlenmiştir. Yan açıklıklar ve yaklaşım viyadüklerinin uzunluğu ile birlikte köprünün toplam uzunluğu 4.608 metredir. İki çelik kulesi olan köprünün kule yüksekliği 318 metredir. Kule yüksekliği ise, Osmanlı ordusunun Çanakkale Savaşı'nda 18 Mart 1915'te aldığı galibiyetine atıfla, üçüncü ayın on sekizinci günü anlamına gelecek şekilde, 3 ve 18 sayılarından oluşturulmuştur. Kulelerin üzerine Seyit Onbaşı'nın savaş sırasında tek başına kaldırdığı top mermilerini temsilen 16 metre uzunluğunda ve 78 ton ağırlığında mermi figürleri yerleştirilmiştir. Böylece köprünün toplam yüksekliği 334 metreye ulaşmış; köprü, dünyanın en yüksek kulelerine sahip asma köprüsü olmuştur.11 Kulelerde kullanılan kırmızı ve beyaz renkler, Türk bayrağına atfen seçilmiştir.
TRAFİĞE OLAN ETKİSİ
Malkara-Çanakkale Otoyolu'nun bir parçası olan köprü, otoyol tamamen hizmete girdiğinde Silivri'deki O-3 ve O-7 ile Balıkesir'deki O-5 arasında bağlantı kurulmasını sağlayacaktır.
YAPIM AŞAMASI VE MALİYETİ
Türkiye-Güney Kore ortaklığında yapılan 1915 Çanakkale Köprüsü'nün toplam maliyeti 2 milyar 545 milyon euro olarak açıklanmıştır. 2034 yılından itibaren köprü, devlete tamamıyla devredilecektir. Sözleşmede yüklenici firma ile geçiş ücreti eşdeğer araç başına 15 euro + %18 KDV olarak belirlenmiş, ancak köprü açılışında geçiş ücreti 200 Türk lirası olarak açıklanmıştır.
