Van Gölü, Van ve Bitlis illeri sınırları içerisinde bulunan Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu, bölgedeki tektonik çöküntü alanının önünün kapanmasıyla oluşmuş bir volkanik set gölüdür. Gölün tuzlu-sodalı suları, biyolojik çeşitliliği sınırlamaktadır. Birçok kişi bu kadar büyük ve kendine has özellikleri olan Van Gölü’nün su kaynaklarını merak ediyor. 
VAN GÖLÜ NASIL OLUŞTU?
Van Gölü, Bitlis ili sınırları içerisinde bulunan Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu, bölgedeki tektonik çöküntü alanının önünün kapanmasıyla oluşmuş bir volkanik set gölüdür.
Van Gölü Doğu Toros ve Aladağların arasında kalan tektonik oluşumun batı kısmında bulunmaktadır. Gölün batısında ve kuzeybatısında birkaç sönmüş volkan vardır. Süphan Dağı ve Nemrut Dağı bu sönmüş volkanların birkaçıdır. Yaklaşık 200 bin yıl önce, Buzul Çağı'nın ortalarında, Nemrut Dağından akan lavlar uzunluğu 60 km'yi aşan bir akım oluşturmuş. Bu akım Van Çukuru ile Muş Çukuru arasındaki su akımını engelleyince göl oluşmuştur. Günümüzdeki araştırmalarda Doğu Toros Dağlarının erozyona uğraması sonucu Van Gölü'ndeki suların Dicle’ye dökülüp, gölün küçüleceği ya da yok olacağı düşünülmektedir. 
VAN GÖLÜ’NÜN SUYU NEREDEN GELİR?
Van Gölü Kapalı Havzası, Doğu Bölgesi'nin doğusunda, Van Gölü'ne sularını döken akarsuların oluşturduğu kapalı havzadır.
Türkiye'nin 26 havzasından biridir. Güneyden Dicle nehri, kuzey ve batısından Fırat nehri, kuzey doğusunda Hazar Denizi, doğusundan Urmiye Gölü havzaları ile çevrilidir. Havza alanı Erçek Gölü havzası dahil, Türkiye'nin %2,3'ü kadardır. Büyüklüğü ise 1.797.643 hektardır.
Havza sınırı, doğuda İran sınırı, Dumanlı Dağlar, Tendürek Dağı, Aladağ, Süphan Dağı, Nemrut Dağı, Bitlis, Çatak, Artos Dağı, Vaviran Dağları, Sülün, Mengene ve Mirömer dağları ile çevrilidir. Havzanın yıllık su potansiyeli 3.54 milyar m³'tür.
Havza, su kaynakları açısından oldukça zengindir. Van, Erçek, Nemrut, Nazik, Arin, Akgöl başta olmak üzere 17 adet göl bulunur. 10 adet sulak alan yer alır. Van, Arin, Erçek ve Akgöl tuzlu-sodalı, diğer alanlar tatlı suludur. Karasu, Bendimahi, Deliçay, Engil, Zilan Deresi, Güzeldere, Memedik ve Karmış Çayı gibi pek çok akarsu bulunur.
Kapalı bir havza özelliğinde olan Van Gölü Havzası’nda göl, gölet, baraj gölü ve akarsu olmak üzere çok sayıda ve çeşitte su kaynağı bulunmaktadır.
Van Gölü’nün en önemli su kaynakları Karasu, Bendimahi, Deliçay, Zilan, Karmuç, Sapur, Güzelkonak, Engil, Memedik ve Akköprü dereleridir.
Bunların dışında mevsimlik olmak üzere Van Gölü’ne dökülen çok sayıda küçük akarsu yer almaktadır. Van Gölü dışında havzada doğal olarak Erçek, Arin, Aygır, Süphan (Sultan), Nazik, Nemrut ve Turna (Keşiş) gölleri bulunmaktadır.
Van Gölü’ne Dökülen Sular
Van Gölü’ne birçok akarsu ve su kaynağı ulaşmaktadır. Bu su kaynakları şunlardır:
- Karasu Çayı: Bendimahi Çayı ile Özalp Çayı arasındaki alanın sularını toplar. İran sınırı yakınlarında doğar, doğu-batı yönünde akarak, doğudan Van Gölü'ne dökülür.
- Bendimahi Çayı: Kuzeydoğudan Van Gölü'ne ulaşır. Göle dökülen en büyük debili akarsudur. İnci kefalinin üreme alanı olan çay üzerinde Muradiye Şelalesi bulunur.
- Zilan Çayı (İncesu): Üzerinde sulama ve elektrik üretme amaçlı yapılmış olan Koçköprü Barajı bulunur. Bıyıklı balık ve siraz balığı bulunan akarsu, inci kefali için üreme alanıdır.
- Deliçay: Kuzeyden göle ulaşır, sulamada yararlanılır. İnci kefali ve siraz balıkları bulunur.
- Memedik Deresi: Erçek Gölü'ne dökülür, siraz balığı bulunur.
- Hoşap Çayı: Doğudan gelerek göle güney kısmından dökülür. Üzerinde Zernek Barajı bulunur.
- Gevaş Suyu: Göle güneyden ulaşır.
- Güzeldere: İnci kefalinin üreme alanı olan akarsu göle güneybatıdan dökülür.
- Karmış Çayı: Nazik gölünden çıkan akarsu güneybatıdan göle dökülür.
VAN GÖLÜ HAKKINDA İLGİNÇ DETAYLAR
Van Gölü hakkında oldukça ilginç bilgiler bulunmaktadır. İşte Van Gölü hakkında ilginç bilgiler:
- Van Gölü dünyanın en büyük sodalı gölüdür.
- Van Gölü Türkiye’nin en büyük gölüdür.
- Van Gölü Türkiye’de feribot ile taşımacılık yapılan tek göldür.
- Van Gölü dünyanın en derin 15. gölüdür.
- Van Gölü'nün yüzölçümü 3.713 km²'dir.
- Van Gölü’nün bazı rivayetlere göre 600 bin yıl önce oluştuğu tahmin edilmektedir.
- Van Gölü, Nemrut Volkanik Dağı’nın patlaması sonucunda oluşmuştur.
- Van Gölü denizden 1646 metre yüksektedir.
- Van Gölü, ismini Urartu Krallığı'nın başkenti olan Van'dan almaktadır.
- Van Gölü'nün dışarıya akıntısı yoktur ve sular buharlaşmayla kaybolur.
- Van Gölü’nün etrafı karadan 430 km’dir.
- Van Gölü'nün en derin noktası 451 metre, ortalama derinliği ise 171 metredir.
- Van Gölü'nün doğu kısmında 4 ada bulunmaktadır. Bu adalar tarihi ve turistiktir.
- Van Gölü’nün içinde 3 bin yıllık bir Urartu kalesi bulunmaktadır.
