Asgari ücret, yapılan yüzde 30 zamla net 22 bin 104 TL’ye çıkarılmasına rağmen, Van’da binlerce işçinin hâlâ bu rakamın çok altında çalıştırıldığı belirtiliyor. TÜİK’in 2024 yılına ait verilerine göre, Van’ın yer aldığı TRB2 bölgesi Türkiye’nin en yoksul bölgelerinden biri olmaya devam ediyor. Kentteki ekonomik sıkıntılar, yoksulluk ve düşük yaşam standartları, büyükşehir olan Van’ın gelişimini engelliyor.
TÜRKİYE’NİN EN YOKSUL KENTİ
1 milyon 200 binden fazla nüfusa sahip bir büyükşehir olan Van, Doğu Anadolu Bölgesi’nin lokomotif kentlerinden biri olarak görülmesine rağmen yerinde saymaya devam ediyor. Türkiye’deki 30 büyükşehirden biri olan Van, nüfus olarak kendinden küçük olan illerin gerisinde kaldı.
Açıklanan veriler ve yapılan araştırma sonuçları da Van’ın kötü tablosunu gözler önüne sererken, TÜİK’in açıkladığı ‘İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ verileri kentin acınası halini kanıtlamış oldu. Verilere göre Van, geçen yıl 81 il içerisinde 108 bin 21 TL ile son sırada yer aldı.
VAN ASGARİ ÜCRET’TE BİR YIL GERİDEN GELİYOR
Kentte birçok işverenin, yasal düzenlemelere rağmen işçilerine asgari ücretin altında ödeme yaptığı belirtiliyor. Asgari ücretin yapılan zamla 22 bin 104 TL çıkarılması Van’daki işçiler için bir şey ifade etmiyor. Zam bakımından ülkenin bir yıl gerisinden gelen Van’daki binlerce işçinin maaşının 2025 yılında 17 bin TL’yi bulması bekleniyor. Çalışma şartlarının zorluğu ve düşük ücretler, Van halkının ekonomik sıkıntılarını daha da derinleştiriyor. Uzmanlar, işçilerin haklarının korunması için denetimlerin artırılması gerektiğine dikkat çekiyor.
Esnaflardan aldığımız bilgilere göre, bir personele verilen ücret ortalama 400 ile 700 TL arasında değişiyor. Ancak işin acı tarafı günde 10-12 saat çalıştırılan ve çoğu sigortasız olan işçilere bu paraların verilmesi. İşveren, kira, elektrik, vergi, sigorta gibi masrafların altında ezildiklerinden dolayı dolgun maaş veremediklerini öne sürerken mesleğe ömrünü vermiş ustalar ise batıda 2000 TL olan yevmiyenin Van’da en fazla 800 TL olduğunu belirtti.
KİRA FİYATLARI REKOR SEVİYEDE
Van’da kira fiyatlarının 15 bin TL’nin üzerine çıkması, dar gelirli vatandaşları daha da zor durumda bırakıyor. Barınma, ulaşım ve temel gıda masraflarının büyük bir yük haline geldiği kentte, düşük maaşlarla geçinmek neredeyse imkânsız hale gelmiş durumda.
12 SAATİN KARŞILIĞI 500 TL
Zorlu şartlarda çalışmak zorunda kalan işçiler, “Mecburi bu paralara çalışıyoruz. En az 11-12 saat çalışmamıza rağmen aldığımız ücret 500-600 lira. Batıda bunun iki katını veriyorlar hem de eksiksiz olarak haklarını alabiliyorsun. Van’da kiralar almış başını gidiyor. Ulaşım, gıda, ekmek, su her şey İstanbul’la aynı fiyata ama maaş yarısından bile daha az. Kimse bu maaşa geçinemiyor o yüzden sürekli iş değiştiriyor” ifadelerini kullandı.
GENÇLER UMUTLARINI BATIYA TAŞIYOR
Van’da işsizlik oranlarının yüksek olması, genç nüfusu daha iyi bir yaşam umuduyla batı illerine yöneltiyor. İnşaat sektöründe çalışmak için göç eden gençler ise kötü çalışma koşulları ve yetersiz iş güvenliği nedeniyle hayatlarını riske atıyor.
İNŞAAT KAZALARI CAN ALIYOR
Son yıllarda artan inşaat kazaları, batıya göç eden Vanlı gençler için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Yetersiz iş güvenliği önlemleri nedeniyle birçok genç işçi hayatını kaybediyor. Bu durum, hem ekonomik hem de sosyal anlamda aileleri derinden etkiliyor.
ÇÖZÜM VE DENETİM BEKLENTİSİ
Van halkı, artan kira fiyatları, düşük maaşlar ve işsizlik gibi sorunların çözümü için yetkililerden daha fazla destek ve denetim bekliyor. Gençlerin göç etmesini önlemek ve kentte istihdamı artırmak adına kalıcı politikaların devreye sokulması gerektiği vurgulanıyor.
