Hematoloji Nedir, Hangi Hastalıklara Bakar?
Hematoloji ya da kan bilimi. Tıbbın kan hastalıkları ile ilgili dalına verilen isim. Hematoloji, altı ana alandaki hastalıkların tanı ve tedavisini yapmaktadır. Bunlar iyi huylu hastalıkların tedavisinin yapıldığı benign hematoloji, hematolojik kanserlerin tedavisinin yapıldığı malign hematoloji, pıhtılaşma bozukluklarının tedavi edildiği hemostaz/tromboz, kemik iliği nakli, kanın sıvı kısmının değiştirildiği plazmaferez tedavisi ve kan bankacılığıdır.
Ülkemizde birçok ünlü hekim hematoloji uzmanıdır. Hematoloji uzmanı olmak için öncesinde iç hastalıkları veya pediatri uzmanı olmak gerekmekte olup bir üst uzmanlık dalıdır. Kemik iliği nakli ise hematoloji uzmanlığının da üstü olan bir uzmanlık gibi düşünülebilir.
Erişkin bir insanın vücudunda yaklaşık 4 ile 5 litre kadar kan bulunmaktadır. Kan, doku ve organların hormonlar aracılığıyla iletişim kurmasını sağlayan, vücuda giren yabancı madde ve organizmaları temizleyen, vücutta biriken atık maddeleri akciğer, böbrek ve karaciğer gibi organlara taşıyan, yaşam için son derece önemli bir sıvıdır. Kan, aynı zamanda vücutta yer alan hücrelerin taşınması, çoğalması ve yenilenmesinde de önemli bir rol oynamaktadır. Tıpta eritrosit olarak tanımlanan kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), lökosit ya da farklı bir deyişle beyaz kan hücresi (akyuvarlar) ve kan pulcuğu olarak bilinen trombosit olmak üzere üç çeşidi bulunan kan hücrelerinin farklı görevleri bulunur. Bu sistem içinde oluşan hastalıklar ise kan hastalıkları olarak adlandırılır.
Hematoloji Neye Bakar?
Kan hastalıklarından en önemlisi anemidir. Kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunun hemoglobinin azalmasıyla oluşan bir hastalıktır. En yaygın nedeni demir eksikliğidir. Bunun yanında Akdeniz anemisi olarak anılan talasemi hastalığı da önemlidir. Bu hastalığın en önemli özelliği, doğuştan hemoglobin üretiminin bozuk olmasıdır. Bir diğer yaygın kan hastalığı ise lösemidir. Lösemi hastalıklarının nedeni, kemik iliğinde bulunan ve kan yapımından sorumlu hücrelerin kanserleşmesinden kaynaklanmaktadır.
Löseminin bu bağlamda birçok türü bulunmaktadır. Günümüzde lösemi hastalığı için birçok tedavi yöntemi geliştirilmiştir. Bunlara ek olarak trombositopeni, immün trombositopenik purpurar, miyeloproliferatif hastalıklar, lenfoma ve lenfoproliferatif hastalıklar, multipl miyelom, kanama ve koagülasyon bozuklukları, hemofililer ve nötropeni gibi olumsuzluklara da hematoloji bakmaktadır. Ayrıca hematoloji, kemik iliği ve kök hücre nakillerine de bakmaktadır.
