Plakların birikimiyle oluşan diş taşları temizlenmelidir. Diş taşı temizliği yapılmadığında gingivitis ve periodontitis dediğimiz diş eti ve çene kemiği iltihabı gibi diş eti hastalıkları oluşur. Peki Diş taşı temizliği ne sıklıkla yapılmalı? İşte yanıtı…
DİŞ TAŞI TEMİZLİĞİ NEDİR?
Diş taşı temizliği; diş ve diş etinin birleşim hattındaki ve dişlerin yüzeyindeki oluşan ve tartar olarak da bilinen tabakaların diş hekimi tarafından özel aletlerle temizlenmesi işlemidir. Diş eti çizgisinin üzerinde oluşan yapılar, diş etlerinde inflamasyona yol açarak, hassasiyete neden olabilir ve diş etine zarar verebilir. Bu da zamanla diş eti hastalıklarına yol açabilir. Bunlardan en hafifi diş eti iltihabıdır(gingivitis). Kanama ile kendini gösterir. Sarı, kahverengi, sert ve gözenekli diş taşları, yapısı nedeniyle yiyecek ve çiçekleri kolayca tutabilir, doğru diş fırçalamayı ve diş ipi kullanmayı da zorlaştırabilir. Bakteri oluşumundan dolayı diş taşı, ağız kokusu yaratır. Diş taşı temizliği, ağız hijyeninin korunması ve doğru bakım yapılabilmesini kolaylaştırır ve ertelenmemelidir.
DİŞ TAŞI TEMİZLİĞİ NEDEN YAPILIR?
Dişlerinize iyi bakıyor musunuz? Bu sorunun cevabı “evet” olsa bile dişlerinizde plak oluşumu gözlemlenir. Diş yüzeylerinde ve diş eti çizgisi boyunca yapışkan ve şeffaf bir tabaka meydana gelir. Bu oluşumlara plak denir. Bu plaklarda yaşayan bakteriler dişin minesine ve diş etlerine zarar verebilir. Plaklar, iyi bir bakımın olmadığı ağızlarda tartar dediğimiz diş taşı oluşumuna neden olur. Diş taşı, bakterilerin ve tükürükteki minerallerin sertleşmesi sonucu oluşur. Plaklar ve diş taşları diş eti iltihabı gibi hastalıklara neden olur. Bu nedenle diş taşı temizliği önemlidir. Peki diş taşı temizliği nedir? Öncelikle bu soruyu cevaplayalım.
Diş taşı temizliğinin hangi sıklıklarla yapılması gerektiğine diş hekimi karar verir. Diş hekimi kontrollerinin sıklığı ve ağız içi hijyen ve bakım da burada belirleyicidir. Uzmanlar, diş eti hastalığı ya da riski olması durumlarında diş taşı temizliğinin 6 ayda bir yapılmasını öneriyor. Ağzınız ve tükürük yapınız plak ve tartar oluşumuna yatkınsa daha sık muayene ve diş temizliği yapılabilir. Diş taşına daha yatkın olan kişiler şunlardır:
- Genellikle yaşlanma ve ilaç kullanımı nedeniyle ağız kuruluğu olanlar
- Diş temizliğini iyi yapamayanlar
- Baş boyun bölgesine radyoterapi alanlar
- Sigara kullananlar
- Çok fazla şekerli ne nişastalı yiyecek içecek tüketenler
- Ağız hijyeni rutinini sağlayamayanlar
DİŞ TAŞI TEMİZLİĞİ NASIL YAPILIR?
“Diş taşı temizliği nasıl yapılır?” diye düşünürken bunun evde yapılabilecek bir temizlik olmadığı bilinmeli. Diş taşı temizliği uzman diş hekimleri tarafından diş kliniklerinde yapılır. Çoğunlukla özel el aletleri ve ultrasonik cihazlar ile tartar temizlenir, diş yüzeyinden atılır. Bazı durumlarda lazer cihazlar da kullanılabilir. Plak ve diş taşları ağızdan uzaklaştırıldıktan sonra özel cila maddeleri ve fırçalarla diş yüzeyi cilalanır. Diş yüzeyinin pürüzlü yapısı azaldığı için yeni plak oluşumu da zorlaşır.
DİŞ TAŞI TEMİZLİĞİ ZARARLI MI?
Ağzımızda yaşayan 700 çeşit bakteri vardır. Bu bakteriler plaklar üzerinde ürerler. Bakterilerle dolu olan plaklar gıdalarla birleştiğinde dişlere zarar veren asit üretilmiş olur. Düzenli diş fırçalama ve diş ipi kullanımı ile diş taşı oluşmadan bu plaklar yok edilebilir. Böylece diş taşı temizliğine gerek kalmaz. Ancak bazı ağızlarda diş taşına yatkınlık görülür. Bu tartarlar diş eti hastalıklarına sebep olduğu için temizlenmelidir. Diş taşları temizlenmediğinde dişlere, diş etlerine ve çene kemiğine zarar verebilir. Uzun süre diş taşlarının temizlenmediği ağızda diş eti iltihabı oluşur. Şişmiş, kırmızı ve kanama ile belirti veren diş eti iltihabı tedavi edilmezse gingivitisten periodontitise dönüşebilir. Yani enfeksiyon diş etinden altındaki çene kemiğine ulaşır. Hatta ilerleyen bu iltihabi durum dişi çevreleyen kemik dokunun harabiyetine, dişlerin sallanmasına ve dişlerin dökülmesine kadar götürebilir.
DİŞ TAŞI OLUŞUMU NASIL ÖNLENEBİLİR?
Günde 2-3 kez, 3’er dakika dişlerinizi fırçalayın.
Dişlerinizi fırçalarken fırçayı diş eti çizgisine 45 derecelik açı ile tutun. Dişlerin yarısı kadar minik hareketlerle daireler çizerek fırçalayın. Dişleri sert fırçalamak, diş hassasiyetine ve diş eti çekilmelerine ve diş minesinin aşınmasına neden olabilir.
Dişlerinizin iç ve dış olmak üzere tüm yüzeylerini fırçalayın. Sadece görünen ön kısmını değil, dil ve damağa bakan arka yüzeylerini de fırçalayın. Çiğneme yüzeylerindeki oluk ve çukurları da fırçalamayı unutmayın. Üst arka dişleri fırçalarken diş fırçası geriye ulaşamıyorsa ağzınızı hafif kapatıp, dairesel hareketlerle geri bölgeleri fırçalayabilirsiniz.
Günde en az bir kez diş ipi kullanın. Çünkü diş fırçasının giremediği yerlere diş ipi ile müdahale edebilirsiniz. Ayrıca diş aralarını en iyi diş ipi ile temizleyebilirsiniz. Ağız duşları ve gargaralarından yararlanabilirsiniz.
Aşındırıcı özelliği olan karbonat, tuz benzeri ürünlerle asla dişlerinizi fırçalamayın. Çizilen ve aşınan mine yüzeyinde daha fazla plak ve tartar birikimi olacaktır.
Şekerli ve nişastalı yiyecek ve içecekleri tüketmemeye özen gösterin. Yapışkan şekerli besinleri tükettikten hemen sonra dişlerinizi fırçalayıp diş ipi kullanmaya özen gösterin. Hemen fırçalama imkanınız yoksa üzerine bir bardak su için ve dilinizle dişlerinizin üzerinden geçin.
Düzenli olarak diş muayenesine gidin ve düzenli ağız bakımı yaptırın. Diş eti hastalığınız varsa diş hekiminin uygulayacağı tedaviye uyun.
Sigara ve tütün ürünleri kullanıyorsanız bırakın. Çünkü bu ürünleri kullananlarda tartar oluşma riski daha fazladır.
Ağızdaki bakteri yükünü azaltmak için dilinizi fırçalamayı unutmayın.