Güzellik sektöründen yiyecek ya da temizlik sektörüne kadar hemen hemen her alanda kendine yer bulan aktif karbonun bu kadar yoğun kullanımının nedenleri ise oldukça ilgi çekicidir. Çok çeşitli malzemelerden farklı şekillerde elde edilen ve genellikle linyit, kömür, turba gibi madenlerden çıkarılan aktif karbon, aynı zamanda bambu, zeytin çekirdeği, Hindistan cevizi, odun gibi malzemelerden de elde edilebilir. Yüksek sıcaklığa getirilen malzemelerde çeşitli şekillerde aktivasyon işlemi gerçekleştirilir ve gözenekli yüzeye sahip aktif karbon elde edilir.
AKTİF KARBON NEDİR?
Aktif karbon, büyük kristal ve amorf yapıda olan aktif geniş iç yapısıyla karbon absorbanları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir.
Aktif karbonlar hidrojen, azot, sülfür ve oksijen gibi elementleri içerirler. Bu atomların miktarı ve cinsi hammaddeye ve aktivasyon sürecine ve aktivasyon yöntemine bağlıdır.
Aktif karbon karbonizasyon sırasında oluşan mikrokristalin bir yapıya sahiptir. Bu yapı grafitin yapısına benzemektedir.
Aktif karbonun kristal yapısı grafik yapısında olduğu gibi altıgen şekilde dizilmiş karbon atomlarının paralel tabakalarından oluşmaktadır. Fakat aktif karbonun katmanlar arası uzaklığı grafitinkinden farklıdır. Grafit yapısal olarak yumuşaktır.
AKTİF KARBON NE İŞE YARAR?
Aktif karbon maddesi içerisinde bulunan mikro düzeyde delikler sayesinde filtreleme, koku, tat, renk giderme gibi özellikleri ile birçok işe yarar.
Aktif karbon su arıtımında, renk gideriminde, bacaların kötü gazların zararlarını gidermesinde, tıp alanında, cilt temizliğinde ve diş temizliği gibi alanlarda kullanılmaktadır.
Aktif karbon (aktif kömür), geniş bir yüzey alanına sahip ve adsorpsiyon özelliği bulunan bir malzemedir. Aktif karbonun başlıca kullanım alanları şunlardır:
Su Arıtma
Aktif karbon, su arıtma sistemlerinde sıklıkla kullanılır. Su içerisinde bulunan organik maddeleri, kloru, uçucu organik bileşikleri ve bazı ağır metalleri adsorbe ederek suyun temizlenmesine yardımcı olur. İçme suyu arıtma tesislerinde, evsel su arıtma cihazlarında, endüstriyel atık su arıtma tesislerinde ve havuz filtrasyonunda kullanılır.
Hava Arıtma
Aktif karbon filtreler, hava arıtma sistemlerinde kokuları ve gazları gidermek için kullanılır. Hava temizleme cihazlarında, havadaki kimyasal kirleticileri, sigara dumanını ve kötü kokuları emerek temiz hava sağlar.
Kimyasal Süreçler
Aktif karbon, kimyasal süreçlerde katalizör olarak kullanılabilir. Adsorpsiyon özelliği sayesinde gazların ayrıştırılmasında, saflaştırma işlemlerinde ve kimyasal reaksiyonlarda kullanılmaktadır.
Gıda Endüstrisi
Aktif karbon, gıda endüstrisinde renk, koku ve tat giderme işlemlerinde kullanılır. Şeker rafinasyonunda, alkollü içeceklerde ve diğer gıda işleme süreçlerinde kullanılarak ürün kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olur.
İlaç Endüstrisi
Aktif karbon, ilaç endüstrisinde kullanılan bir malzemedir. İlaçların etken maddelerini ayrıştırmak, kirleticileri ve toksinleri gidermek için kullanılır. Ayrıca zehirlenme durumlarında mide yıkama işleminde de aktif karbon kullanılır.
Diğer Uygulamalar
Aktif karbon, birçok diğer alanda da kullanılır. Maske ve filtrelerde, solunum cihazlarında, solventlerin arıtılmasında, kimyasal gaz maskelerinde, altın ve gümüş rafinasyonunda ve daha birçok endüstriyel uygulamada kullanılır.
Aktif karbon, adsorpsiyon kapasitesi sayesinde zararlı maddeleri tutma ve temizleme özelliğine sahiptir. Bu sebeple su ve hava arıtmasında, kimyasal süreçlerde, gıda ve ilaç endüstrisinde yaygın bir şekilde kullanılan bir malzemedir.
