Türkiye genelinde beşeri kalkınma endeksi (BKE) 2022 yılı itibarıyla 0,854 olarak hesaplanırken, Van’da bu değer 0,764 olarak tespit edildi. Beşeri kalkınma endeksi, eğitim, gelir ve yaşam beklentisi gibi alt bileşenler doğrultusunda belirleniyor ve illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyine dair önemli veriler sunuyor.
VAN, BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİNDE DE ALT SIRALARDA YER ALDI
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından belirlenen sınıflandırmaya göre, beşeri kalkınma endeksi 0,8’in üzerinde olan iller “çok yüksek beşeri kalkınma” seviyesinde yer alırken, 0,7 ile 0,8 arasında kalan iller “yüksek beşeri kalkınma” kategorisinde değerlendiriliyor.
Bu kapsamda Van, 0,764’lük beşeri kalkınma endeksi ile "yüksek beşeri kalkınma" seviyesinde yer aldı. Ancak Türkiye ortalamasının altında kalan Van, gelişmişlik sıralamasında beşeri kalkınma endeksi en düşük iller arasında gösterildi.
KOMŞU İLLERİN BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİ DEĞERLERİ
Van’ın çevresindeki illerin beşeri kalkınma endeksleri ise şu şekilde belirlendi: Muş: 0,769, Bitlis: 0,782, Hakkari: 0,812.
Bu verilere göre Van, komşu illeri arasında Hakkari’nin gerisinde kalırken, Muş ve Bitlis ile benzer seviyelerde yer aldı.
Türkiye Genelinde Beşeri Kalkınma Endeksi En Yüksek ve En Düşük İller
2022 yılı itibarıyla beşeri kalkınma endeksinin en yüksek olduğu il 0,891 ile Ankara olurken, en düşük değer 0,748 ile Ağrı’da kaydedildi. Van ise, Şanlıurfa, Muş ve Bitlis gibi illerle birlikte en düşük beşeri kalkınma endeksine sahip iller arasında gösterildi.
SON 5 YILDA BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİ ARTIŞ GÖSTERDİ
Van’ın beşeri kalkınma endeksi son 5 yılda artış gösterse de, ülke geneline kıyasla geride kalmaya devam etti. Beşeri kalkınma endeksinin 2018’den 2022’ye kadar olan süreçte en fazla artış gösterdiği il %4,1 ile Kilis olurken, Trabzon, Ordu, Rize ve Karabük gibi bazı illerde ise küçük oranlarda düşüş yaşandı.
Uzmanlar, Van’ın kalkınma seviyesini artırmak için eğitim, sağlık ve istihdam alanlarında yeni yatırımlar yapılması gerektiğine dikkat çekiyor. Özellikle eğitim ve gelir bileşenlerinde yapılacak iyileştirmeler, ilin kalkınma seviyesini yukarı çekerek daha yüksek bir gelişmişlik düzeyine ulaşmasını sağlayabilir.
