Van mutfağındaki yemekler öylesine lezzetli ki izleri damaklardan uzun süre silinmiyor. Hele ki bir de gidip yerinde yediğinde… Çünkü bu hem kendisi hem de insanı güzel şehirde, yemeklerin hazırlanışından malzemelerin kalitesine kadar her detaya çok büyük önem veriliyor. Eğer sen de Van mutfağını yakından tanımak ve her bir lezzeti ayrı ayrı tatmak istiyorsan yazımızı okumaya devam edebilirsin. Peki, Van'ın en meşhur yemeği nedir?
Her ne kadar Van mutfağında et tüketimi ağırlıklı gibi gözükse de aslında bu şehirde sofralar son derece dengeli ve sebzelere de bolca yer veriliyor. Farklı kültürlere ev sahipliği yapan Van, mevzubahis mutfak olduğunda son derece değişime açık. Fakat Van yemeklerini ayrıcalıklı kılan asıl nokta, çoğu tarifte el yapımı yöresel ürünlerin kullanılması. Bu da tabii ki Van mutfağının tadı damakta kalan lezzetlerini anlaşılır kılıyor. Özetle, burada her şey taze ve mevsime uygun olmalı!
DİLLERE DESTAN MEŞHUR VAN KAHVALTISI
Van’ın yerlisi kahvaltıyı öyle bir-iki lokmayla geçiştirmez, adeta sanat eseri gibi zengin sofralar ortaya çıkarır. Çünkü büyüklerimizin de dediği gibi, Vanlılar kahvaltının en önemli öğün olduğunun farkında. Öyle ki Van’da sabah kahvaltıları, özellikle hafta sonu günlerinde saatlere yayılıyor ve keyfine vararak yapılıyor. Yöresel otlu peynirden kavuta, murtağadan kavurmaya kadar birbirinden farklı 20 30 çeşit lezzet Van kahvaltısının iştah açan sofralarını süslüyor.
VAN'IN EN MEŞHUR YEMEĞİ NEDİR?
Van’da hem kahvaltılık yiyecekler hem de yemekler ayrı bir güzel. Pek çok kişi Van’ı sadece otlu peyniriyle meşhur sansa da aslında Van mutfağı birbirinden güzel lezzetlere yer veren uçsuz bucaksız bir dünya. Sizin için Van deyince akla gelen 22 lezzeti derledik. İşte Van’ın meşhur yemekleri ve kahvaltılıkları:
1. KELEDOŞ
Ana malzemesi kuşbaşı dana veya kuzu eti olan keledoş, damaklarda iz bırakacak bir lezzet. Yaz aylarında yaylalardan toplanan akpancarla birlikte nohut, yeşil mercimek, patates, soğan, sarımsak ve buğday ile çökelek kurusundan yapılan “kurut” ile özenle hazırlanan bu yemek, tereyağında kavrulan toz biber ve salça sosuyla taçlanıyor.
2. TANDIR BALIĞI
Kim demiş Doğu’da deniz ürünleri tüketilmiyor diye? Üstelik önümüzde Van’ın meşhur tandır balığı varken… Van Gölü’nde yetişen endemik bir balık türü olan inci kefali ile hazırlanan bu yemek, tandırda pişirilerek lezzetini ikiye katlıyor.
3. SENGESER
Van mutfağının en sevilen yemeklerinden biri olan sengeser; kırmızı et, yeşil mercimek, soğan, zeytinyağı, salça ve bilumum baharat ile hazırlanıyor. Bu lezzet, isteğe göre yemeklerin yanında sos olarak da sunuluyor.
4. KÜRT KÖFTESİ
Her yörenin köftesi kendine has lezzetiyle öne çıkıyor ama Van’ın Kürt köftesini ayrıcalıklı kılan nokta, kırmızı et yerine ince bulgur ile hazırlanmasında yatıyor. Fellah köftesi, Halep köftesi ya da Şark köftesi olarak da bilinen Kürt köftesi, küçük yuvarlaklar haline getirilen ince bulgur üzerine sarımsaklı yoğurt ve salça sosuyla damakları tatlandırıyor.
5. TUZLU BALIK
Tıpkı tütsülenmiş balık gibi ateşte pişirilmeden tuzda bekletilerek yapılan tuzlu balığın damaklarda bıraktığı lezzet bambaşka! Adeta tek başına doyurucu bir öğün, sağlıklı bir alternatif.
6. BULGUR AŞI
Pilavlık bulgur, yeşil mercimek, nohut, patates, arpacık soğan, salça ve kemik suyu ile harmanlanan bulgur aşı, Van yöresinde akşam yemeklerinin vazgeçilmezi durumunda.
7. PESTİLLİ LAHANA DOLMASI
Lahana dolması ve pestilin muhteşem birleşimiyle yapılan pestilli lahana dolması; haşlanmış lahana, kıyma, soğan, salça, maydanoz, sarımsak ve baharatlar ile hazırlanıp servis ediliyor.
8. ETLİ KÖFTE (ACEM KÖFTESİ)
Patates ve patatesle aynı boyuttaki köftelerle hazırlanan bu lezzet, Van’da oldukça meşhur bir sulu yemek.
9. ERİŞTE PİLAVI
El emeği göz nuru hazırlanan erişteler ile yapılan erişte pilavını yedikten sonra, hazır erişteleri bir daha yemek istemeyebilirsin. Organik tereyağının mis gibi kokusu ve lezzetiyle harmanlanan bu lezzet, özellikle sulu yemeklerin yanında yaygın olarak tercih ediliyor.
10. ÇİRİŞ MIHLASI
İlkbahar aylarında dağlardaki çiriş otlarının toplanmasıyla hazırlanan bu yemek, adeta bir şifa deposu! Toplandıktan sonra dipleri kesilen ve yıkanan çiriş otu, kısık ateşte kendi suyunda haşlandıktan sonra tercihe göre yağda kızartılıyor.
11. HELİSE
Özellikle düğün, bayram veya özel organizasyonlarda yapılan helise, aslında hepimizin aşina olduğu bir yemek. Keşkek olarak da bilinen bu lezzet, Van’da yarma buğday, tavuk budu, karabiber, pul biber ve yağ ile hazırlanıp sunuluyor.
12. PİTİ AŞI
Kuzu gerdan, kuzu incik, kuyruk yağı, nohut, domates, yeşil biber ve zerdeçal ile hazırlanan piti yemeği tam bir protein deposu! Tercihen güveç de yapılan ve lezzetiyle akıllara kazınan bu yemeği Van seyahatinizde mutlaka denemelisin.
13. MURTUĞA
Özellikle kahvaltılarda tüketilen ve meşhur Van kahvaltısı sofralarında ilk başta dikkat çeken murtağa, son derece zahmetsiz bir yiyecek. Yalnızca yumurta, un, sıvı yağ ve tuz ile hazırlanan murtuğa, tüm bu pratikliğine rağmen lezzeti ve doyuruculuğu baş ile döndürüyor.
14. VAN ÇÖREĞİ
İç harcında bol bol ceviz bulunan Van çöreği, bu şehirde kahvaltıların baş tacı olarak nitelendirilebilir. Hatta Van çöreği öylesine lezzetli ki adını dünya çapında duyurmayı bile başarmış.
15. VAN OTLU PEYNİRİ
Peynir denince otlu peynir dışındakileri liste dışı bırakan Vanlıların bu tutumlarında haklılık payı var diyebiliriz. Dünyaca ünlü peynirlere taş çıkaran, her lokmada lezzet şöleni yaşatan Van otlu peyniri, koyun ve inek sütünden elde ediliyor. Nane, çöven, dereotu ve kekik gibi otlarla da lezzetine lezzet katar.
16. KAVUT
Helvanın bir türevi olan; kavrulmuş ve dövülmüş tahıl unu, tereyağı ve şekerle hazırlanan kavut tatlısı tercihe göre pekmez, reçel veya bal ile tatlandırılıyor.
17. GÜL REÇELİ
Gül reçeli denince aklın marketlerde satılan hazır gül reçellerine gitmesin. Van’da yapılan gül reçelini tattığın anda mis gibi gül bahçelerinin kokusunu duyabilir, geleneksel yöntemlerle hazırlanan bu lezzete karşı koyamayabilirsin.
18. VAN BALI
Van’ın peyniri, otları, tatlıları ve yemekleri olduğu kadar balı da meşhur. Organik koşullarda üretilen Van balı, şehrin yüksek rakımlarında yetişen bol rayihalı, fenol zengini endemik çiçeklerden üretiliyor. Ortaya ise kendine has bambaşka bir lezzet çıkıyor!
19. ÇATAL TATLISI
Görüntüsüyle bile anında iştah açan çatal tatlısı, yoğurt ve yumurta ile yapılan yumuşacık bir hamur ve şerbetin birleşimiyle hazırlanıyor. Tıpkı lokma tatlısı gibi kızartılarak yapılan bu tatlı, son rötuşta fıstık ile süsleniyor.
20. VAN PESTİLİ
Mayhoş tadıyla ilk lokmada tadanları mest eden Van pestili, aynı zamanda alça pestili olarak da biliniyor ve ekşi erikler ile üretiliyor. Üstelik tamamen organik!
21. VAN TURŞUSU
Van’da salatalık, lahana, domates ve biber gibi temel malzemeler ile kurulan turşuların içine elma, armut ve olgunlaşmamış kavun da ekleniyor.
22. VAN CACIĞI
Taze soğan, dereotu, salatalık ve süzme yoğurt ile hazırlanan Van cacığı, kimi zaman çökeleğin içine tereyağı da konularak da servis ediliyor.