Tramvay, otogar, stadyum, çevre yolu ve daha onlarca proje… Van’da on yıllardır konuşulan ancak bir türlü başlanmayan, başlanıpta bitirilmeyen bu projeler yeniden seçim vaatleri arasında yer alıyor.
Türkiye 2024’ün Mart ayında yapılacak yerel seçimlere hazırlanırken Van’da aday belirleme süreci hızlandı. Heyecanın her geçen gün biraz daha arttığı kentte, adaylar seçim vaatlerini duyurarak seçmeni ve partilerini etkilemeye çalışıyor. Ancak her seçim öncesi söz verilip bir türlü gerçekleşmeyen vaatler hemen hemen tüm adaylar tarafından tekrarlanıyor.
Seçmen, Van’ın kronikleşmiş sorunlarına çözüm olacak bu önemli projelerin vaat olarak kalmamasını, biran önce hayata geçirilmesini istiyor.
VAN’IN YILLARDIR BİTMEYEN PROJELERİ
ÇEVRE YOLU
2000 binli yılların başında sözü verilen ve 2010 yılında başlanan ancak aradan geçen onca zamana rağmen bir türlü tamamlanmayan çevre yolu projesi için her seçim döneminde bitirilme sözü veriliyor. Son olarak Meclis’te “Van Çevre Yolu ne zaman bitecek?” sorusuna yanıt veren Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 2025 yılını işaret etti. Büyükşehir Belediye Başkan Adayları ise bitirme sözü veriyor. Şehrin trafiğini rahatlatacak ve İpekyolu Caddesi’ndeki yükü azaltacak çevre yolu projesinin belirsizliği vatandaşlar tarafından tepki çekiyor.
KATLI OTOPARK
Kaderi Çevre Yolu’ndan, Van AVM’den ve yarım kalan onlarca projeden farklı olmayan çok katlı otopark projesi geçen zaman içerisinde çok katlı bir zarara dönüştü. 13 yıllık zaman dilimi içerisinde önce çok katlı otopark olarak tasarlanan ama yıllarca açılamayan, daha sonra iş merkezine dönüştürülen fakat bu projesi de nihayete ermeyen bina, Van’ın kalbindeki koca bir utanca dönüştü. Çürümeye terk edilen bina yıkılmaya mahkum edilirken zamanında milyonlarca liraya mal olan, daha sonra da revize projelerle çok büyük bütçelerin heba edilmesine sebep olan binanın bundan sonra ne olacağı ise belirsizliğini koruyor.
ADLİYE LOJMANLARI
Van’da 2012’de inşasına başlanan ve 2014 yılında tamamlanan 5 bloktan oluşan 130 daireli adliye lojmanları geçen zaman içerisinde kullanılmadan yıkılmaya yüz tutacak bir duruma geldi. Konutların yapıldığı bölgeyi güvenli bulmadıklarından dolayı lüks lojmanları tercih etmeyen personelin kararı sonrası lojmanlar âtıl hale gelirken geçen zaman içerisinde farkı kurumlar arasında gidip geldi. 2017 yılında İl Sağlık Müdürlüğü’ne tahsis edilen lojmanlar, ardından Milli Emlak’a devredildi. Kullanılmayıp madde bağımlıların meskeni haline gelen milyonluk yatırım, Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nden de Emniyet Genel Müdürlüğü’ne kamu konutu olarak devredildi. Yaklaşık 50 milyon TL’ye mal olan lüks lojmanların yeniden tadilatı yapılıyor.
VAN PARK (VAN MALL) AVM
Şehirdeki herkesin bitmeyen AVM olarak bildiği Van Park AVM, 13 yılı aşkın bir süredir sorunlarıyla gündeme gelerek koşulmaya ve tartışılmaya devam ediyor. Kentteki birçok sorun gibi kronik bir hal alan AVM’nin problemleri bitmezken, AVM ile ilgili yeni gelişme yaşandı. Son olarak yeni yönetim tarafından 2023 yılının Ocak ayında AVM’nin lansman toplantısı düzenlenip, açılış için tarih verilmişti. Cumhuriyet Caddesi üzerinde bir utanç vesikası olarak yıllardır açılmayı bekleyen AVM, Van MALL AVM ismiyle 23 Aralık’ta açılacak.
32 VİRAJ (GÜZELDERE) TÜNELİ
Her yıl onlarca kazanın meydana geldiği Van-Hakkari kara yolunda “32 virajlar” olarak bilinen 2 bin 730 rakımlı Güzeldere Geçidi’nde, trafik güvenliğinin sağlanması ve kar nedeniyle ulaşımda aksamaların yaşanmaması için 2013’te yapımına başlanan Güzeldere Tüneli’nde çalışmalar devam ediyor. Geçtiğimiz aylarda Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Yüksekova’yı Van-Hakkari Devlet Yolu’na bağlayan 16,3 kilometrelik Yeniköprü-Yüksekova Yolu T1 Tüneli Işık Görme Törenine katılırken, Güzeldere Tüneli’nin ne zaman biteceğini de açıkladı. Uraloğlu, Güzeldere Tüneli’nin 2024’de tamamlanmasının hedeflendiğini açıkladı.
VAN SAHİL YOLU
Dönemin Turizm Bakanlığı’nın 1976 yılında Van YSE Müdürlüğü’ne verdiği ancak yarım asırdır yapılmayan "Sahil Yolu Projesi”nin ilk etabı Tuşba Belediyesi tarafından başlatılmıştı. Vanlıların yıllardır hayalini kurduğu ve vatandaşların Van Gölü ile buluşmasını sağlayacak projenin 2023 yılı bitmeden açılması hedefleniyor. Van YYÜ’den Edremit’e kadar devam eden yolun trafiğe açılması bekleniyor.
KENT MEYDANI
Eski Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan V. Murat Zorluoğlu Döneminde Cumhuriyet Caddesinde büyük umutlarla açıklanan kent meydanı projesine de yıllarca başlanmadı. Her başlanan ya da planlanan projenin yıllar aldığı, meydan özlemi yaşayan, konserler, mitingler ve eğlence programlarında büyük sıkıntıların yaşandığı Van’da, Büyükşehir Belediyesi projeye start verdi. Kentin kalbi konumundaki Cumhuriyet Caddesi Merkez Bankası yanında yapımı tamamlanan Kent Meydanı yepyeni bir konseptte tasarlandı. Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı tarafından Cumhuriyet Caddesi ile eski müze sokak arasında bulunan ve tamamı Büyükşehir Belediyesine ait 6580 metrekarelik alanda yapılan kent meydanının kısa süre içerisinde açılması bekleniyor.
VAN’DA HİÇ BAŞLANMAYAN PROJELER
TRAMVAY
Artan nüfusu ve turist yoğunluğu nedeniyle yıllardır ulaşım sorunuyla boğuşan Van’da trafiğin rahatlaması, kentin ulaşım probleminin çözülmesi için çağrılar yapılmaya devam ederken yerel seçime ramak kala kent bir kez daha ulaşımı konuşmaya başladı. Geçtiğimiz dönemlerde de gündeme gelen tramvay, metrobüs gibi ulaşım araçları konuşulmasına rağmen hayata geçirilmezken 120 yılı aşkın bir süre önce gündeme gelen Van’ın tramvay hayali bir kez daha vaatler arasında yer alıyor. Tramvay projesiyle adeta çağ atlayacak Van’da, Edremit ile Yüzüncü Yıl Üniversitesi ve İskele ile Beşyol Meydanı’nın tramvayla birbirine bağlanması hayal ediliyor. Bir hayal gibi görünen ve 1896 yılından itibaren Osmanlı Dönemi’nde bile kent için öngörülen projeler arasında yer alan bu proje sadece seçim vaadi olarak kalıyor.
YENİ OTOGAR
Yıllardır Büyükşehir olmasına rağmen ilçelere yapılan hizmetlerin dahi yapılmadığı Van’da, tüm çağrılara rağmen Şehirlerarası Otobüs Terminali yenilenmiyor. Kente yakışır yeni bir otogar yapılması taleplerine karşılık sürekli olarak restore edilen, yenilenen otogarın kentin yükünü kaldırmadığı ve kente yakışmadığı yorumlarına rağmen bu konuda bir adım atılmıyor. Van’ın yıllardır konuşulan konularından birisi olan otogar sorunu, henüz aşılabilmiş değil. Kentin imajını yansıtan alanlardan biri olduğu için sıklıkla yeni otogar yapılması konusu dile getirilirken, mevcut otogarın yetersiz olduğu kaydediliyor. Otogar içerisinde bulunan az sayıda firmanın yanı sıra, alanın yetersiz olmasından kaynaklı başka firmaya yer verilememesi de önemli bir sorun oluşturuyor.
STADYUM
2011’deki depremlerde büyük zarar gören Van Şehir Stadyumu için yıkım kararı verildi ancak uygulanmadı. Yeni stadyum yapılacağı açıklansa da aradan geçen onca yıla rağmen bir adım atılmadı. 2018 yılında stadın bir bölümüne portatif tribünler eklense de seyirci kapasitesi 10 binde kaldı. TFF 2. Lig’de mücadele eden Vanspor için stadın yetersizliği uzun yıllardır tartışma konusu. Vanlılar, diğer kentlerde yapılan modern statları örnek vererek kendileri için de adım atılmasını beklediklerini her fırsatta dillendiriyor. Her seçim döneminde verilen sözler bir yana stadyumda henüz adım atılmış değil. Vanlıların en büyük beklentisi olan stadyum hayali de yeni seçim dönemine sarktı.
KÖPRÜLÜ KAVŞAKLAR
Van’da 2012 ve 2019 yılında yapılan 3 köprülü kavşak dışında kente söz verilen hiçbir köprülü kavşak projesi gerçekleştirilmedi. Karayolları, Otogar ve Havaalanı kavşakları başta olmak üzere yeni köprülü kavşakların yapılmasını bekleyen Van’da taleplere kulaklarını tıkayan Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü sorunları çözmek yerine yeni hizmet binaları ve kendi kampüsüne yüzlerce milyonluk yatırım yapmayı tercih etti. Van’ın ulaşım sıkıntıları ise içinden çıkılmaz bir hal aldı. Şehrin alarm veren trafiği son dönemlerde kentin yükünü kaldıramayacağını net bir şekilde göstermeye başladı. Gerek İpekyolu gibi şehir merkezin dışında kalıp yoğunluğu taşıyan gerekse de kent içi ulaşımı sağlayan yollarda günün her saatinde kilitlenen trafik kenti yaşanmaz bir hale getirdi. Şehir içi ulaşımın kaosa dönüştüğü süreçte Vanlılar bir kez daha köprülü kavşak ihtiyacını dile getirmeye başladı. Eski Emniyet, İkinisan Kavşağı, Hastane Kavşağı olmak üzere 3 köprülü kavşağın yapıldığı kentte bu alanlarda büyük bir rahatlık sağlansa da devam gelmeyen çalışmalar bu alanların da yükü taşıyamamasına sebep oldu. Dönemin Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez Eski Karayolları Kavşağı ile Otogar Kavşağının birleştirilerek üst geçit yapılacağını kamuoyuna açıklanan o projeler kağıt üzerinde kaldı. Van halkı acilen sorunun çözümü için yetkili isimlerden vaat değil somut adımlar bekliyor.
KUZEY DEMİRYOLU PROJESİ
Van’ın asırlık hayali olan Kuzey Van Gölü Demiryolu Hattı, Van Gölü Ekspresi ve Doğu Ekspresi trendiyle bir kez daha gündeme geldi. Yıllardır dile getirilmesine ve her dönem siyasilerin de gündemi olmasına rağmen bir türlü yapılmayan Tatvan-Van hattı için çağrılar aralıksız sürüyor. Hem şehirler arası taşımacılık hem turizm hem de uluslararası hatlara bağlanması anlamında elzem görünen o hat için verilen sözler bir türlü tutulmadı. Türkiye’de bir çok kentin hızlı tren hatları ile tanışmasına rağmen Van hala Tatvan’a kadar gelen tren hattının geri kalanını feribot ile yaparken, bu hattın karadan gelmesi ile Van’ın cazibesinin iki kat artacağı öngörülüyor. En son Sivas, Kars gibi illere kadar hızlı tren yapılması konusunda hükümet adımları atarken Vanlılar da bu dönem Kuzey Van Gölü Demiryolu müjdesinin Van’a verilmesini bekliyor.
Bu liste uzayıp gidiyor ancak çözüm bir türlü gelmiyor. Hizmet noktasında bir türlü istediğini alamayan Van’da ne seçilen ne de atananlar verdikleri sözleri yerine getirmiyor. Vanlılar, yine bir seçim öncesi hemen hemen tüm adaylar tarafından vaat olarak verilen bu projelerin biran önce hayata geçirilmesini istiyor.
