Selçuklu Dönemi’ni yansıtan önemli bir eser olarak gösterilen tarihi yapının üstünde Kur’an-ı Kerim’den Fetih Suresi’nin 1-13. Ayetleri yer alıyor. İkinci derece arkeolojik sit alanı olarak korunan bu mezarlık ve kümbet, tarihi değeri ve ince işçiliği ile dikkat çekiyor. 2007 yılında kümbetin arkasında inşa edilen yurt tekrar yıkılmıştır. Gelin Van’ın en eski yapılarından biri olan Halime Hatun Kümbeti’ni daha yakından tanıyalım.
700 YILLIK TARİHİ MİRAS
Giriş kapısının üzerinde yer alan bilgilere göre, 1335 yılında, Saltuklu Beyi Meliki İzzettin Saltuk tarafından, vefat eden kızı Halime Hâtun için yaptırılmıştır. Güney penceresi üzerindeki kitabede yapının Ahlatlı Pehlivan Havend oğlu Esed tarafından inşa edildiği belirtilmektedir.
Halime Hatun Kümbeti, tarihi bir eser olmanın yanında, Selçuklu döneminin mimari özelliklerini de taşıyan önemli bir miras olarak ön plana çıkıyor.
Kümbet, 2014-2018 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen restorasyon çalışmalarıyla yeniden hayat buldu.
En büyük Türk-İslam mezarlıklarından biri olarak görülen ve 700 yıl önce yaptırılan Halime Hatun Kümbeti'nin de içinde yer aldığı Selçuklu Mezarlığı'ndaki kazı ve restorasyon çalışmaları sürüyor. Bugüne kadar yapılan kazılarda birçok tarihi bulgu gün yüzüne çıkarıldı.
HALİME HATUN KÜMBETİ NEREDEDİR, NASIL GİDİLİR?
Van’daki en eski yapılardan biri olan Halime Hatun Kümbeti kentte ziyaret edilen turistik yerlerin başında geliyor. Birçok turist ve tarih meraklısı Van’daki bu tarihi yapının yerini ve yolculuk seçeneklerini sorguluyor.
Halime Hatun Kümbeti, Van’ın Gevaş İlçesi’ndeki Selçuklu Mezarlığı'nın doğu tarafında bulunmaktadır. Mezarlık, Van'ın Gevaş ilçesinin kuzeyinde Van - Tatvan kara yolunun hemen kenarında yer alıyor.
Van- Tatvan karayolu üzerinde, Gevaş’a bağlı Hişet Mahallesi’nde bulunan Halime Hatun Kümbeti’ne kendi özel aracınız veya Van Şehirlerarası Otogarı’ndan kalkan Gevaş-Akdamar minibüsleri ve halk otobüsleri ile ulaşabilirsiniz.
HALİME HATUN KÜMBETİ’NİN YAPISI
İki katlı olarak inşa edilmiş kümbetin cenazeliği kare planlı olup, doğudaki kapısına merdivenle inilmektedir. Köşeleri pahlanmış kare kaide üzerine onikigen gövdeli olarak yapılmıştır. Üstten piramidal bir külahla örtülmüş kümbet, düzgün kesme taş malzeme ile yapılmıştır.
Kümbetin kuzey cephesinde yer alan taç kapı, diğer üç yöne açılan pencerelerle tamamlanmıştır. Yüzeylerde yer alan üçgen nişler, yapıya hareket katmaktadır. Tüm cephelerde ise şeritler halinde bitkisel, geometrik ve yazılardan oluşan süslemelere yer verilmiştir.
Özellikle kümbetin çevresini saran celi sülüs hatla yazılmış Kur’an-ı Kerim’den Fetih Suresi’nin 1-13. ayetleri, yapının önemini bir kat daha artırmaktadır.
Türbenin cenaze katı olarak adlandırılan alt katında sonradan yerleştirilmiş bir sanduka bulunmaktadır. Bu bölüme kuzeydoğudaki kapıdan girilmektedir. Güney, doğu ve batıdaki üç mazgal pencere cenaze katını aydınlatmaktadır. Mescit bölümü olarak adlandırılan üst kata kuzey kapısından girilir.
