Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi, kendine has peynir çeşitleriyle tanınmaktadır. Van Otlu Peyniri, bölgenin en önemli peynir çeşitlerinden biri olup, benzersiz üretim tekniğiyle dikkat çekmektedir. Özellikle Van ve çevresinde üretilen bu peynir, içine farklı aromatik otlar eklenerek hazırlanmakta ve geleneksel olarak toprağa gömülerek olgunlaştırılmaktadır.
Van Otlu Peyniri nasıl yapılır?
Van Otlu Peyniri’nin üretiminde genellikle koyun sütü kullanılmaktadır. İlk aşamada süte şirden mayası eklenerek peynir mayalanır. Daha sonra, sirmo, heliz, mendo, yabani nane ve kekik gibi yöresel otlar eklenerek peynirin kendine özgü aroması oluşturulur. Hazırlanan peynir, belirli süre dinlendirildikten sonra büyük bidonlara veya deri tulumlara basılır ve toprağa gömülerek yaklaşık 3 ila 6 ay boyunca olgunlaştırılır.
Van’daki peynir üreticileri, peynirin toprak altında dinlendirilmesinin, hem uzun ömürlü olmasını sağladığını hem de ona kendine özgü bir tat kazandırdığını belirtmektedir. Bölge halkı, Van Otlu Peyniri’nin en iyi lezzetine ulaşması için olgunlaşma sürecinin en az birkaç ay sürmesi gerektiğini ifade etmektedir.
Neden Toprağa Gömülüyor?
Uzmanlara göre, toprağa gömülen peynirler doğal bir fermantasyon sürecinden geçmektedir. Bu süreç, peynirin kıvamını ve lezzetini belirgin şekilde etkilemektedir. Ayrıca, Van’ın iklim koşulları nedeniyle peynirlerin serin ve sabit bir sıcaklıkta saklanması gerektiği için toprak altı, en uygun saklama ortamlarından biri olarak görülmektedir.
Van Otlu Peyniri, Coğrafi İşaret Tescili almış ve Türkiye’nin dört bir yanına gönderilen bir lezzet haline gelmiştir. Yöre halkı, bu peyniri kahvaltılarda ve yemeklerde sıkça tüketmekte olup, peynirin özellikle tuzlu ve yoğun aromalı olması nedeniyle kahvaltılarda çay ile birlikte tercih edildiği belirtilmektedir.
Van Otlu Peyniri, sadece bölgenin geleneksel lezzeti olmanın ötesinde, kültürel bir miras olarak da değerlendirilmektedir. Peynirin geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam edilmesi, Van mutfağının en önemli unsurlarından biri olarak korunmasını sağlamaktadır.