İmar bölgesinin genel kullanım biçimini, gelecekteki nüfus yoğunluğunu, kentsel ve kırsal yerleşim alanlarının gelişme yönlerini, büyüklüklerini, alt yapı alanlarını, ulaşım sistemlerini gösterir ve uygulama imar planına temel oluşturur. Onaylı hali hazır haritaların üzerine çizimi yapılır ve plan notu ile raporuyla bir bütündür.
NAZIM İMAR PLANI NEDİR? NAZIM İMAR PLANI NE DEMEK?
Nazım imar planları, kentlerin genel çerçevesini çizen planlardır. Bu sebeple, net sınırlar çizmez ve uygulamada bire bir dikkate alınmaz. Bir diğer deyişle üzerinden ölçü alınabilecek imar planları değildir. Bu nokta önemlidir; nazım imar planları, diğer kademedeki planların küçültülmesi yahut büyültülmesiyle çizilemez. Bu planların bir diğer önemli özelliği ise şehrin gelecekteki kamulaştırma projesine ışık tutmasıdır.
Nazım İmar Planı, “Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik’te” de tanımlanır.
Nazım imar planı; Arazilerin kullanım kararlarının (Örneğin konut alanı, park alanı, ticaret alanı Ve benzeri) belirlendiği imar planlarıdır. 1/5000 ile 1/25.000 arasında bir ölçekte olabilirler. Nüfus yoğunluğu, ulaşım sistemleri (10 metrelik ve daha fazla genişlikteki yollar) başlıca bölge tipleri (konut bölgesi, ticaret bölgesi, sanayi bölgesi vb.) bu planda gösterilir.
NAZIM İMAR PLANINA NASIL DAVA AÇILIR?
Nazım imar planlarının iptali istemiyle idare mahkemelerine dava açılabilir. Yürütmenin durdurulması da istenebilir. Dava dilekçeleri 2577 sayılı Kanunun 3. ve 5. maddelerine uygun olmak durumundadır. Menfaat birlikteliği olan kişiler birlikte dava açabilirler. Taşınmaz ada ve parsel numaraları, uyuşmazlığın hangi plandan kaynaklandığı belirtilir. 2577 sayılı İdari Yargılama usulü Kanununda belirtilen süreler içerisinde dava açılmalıdır.
NAZIM İMAR PLANINA HANGİ DURUMLARDA DAVA AÇILABİLİR?
İmar uyuşmazlıklarında sorunun hangi plandan kaynaklandığı net bir şekilde belirlenmelidir. Sorun yapılaşma şartları ve bunlar uygulama imar planından kaynaklanıyor ise nazım imar planına açılan dava anlamsız olacaktır. Sorun üst ölçekli farklı bir plandan da kaynaklanıyor olabilir (örneğin 1/25000 ölçekli nazım imar planı ya da çevre düzeni planı ve benzeri). Nazım imar planından kaynaklanıyor ise ilandan sonra süresi içerisinde ya da uygulanması üzerine dava edilebilir. Yargı kararlarıyla geliştirilen içtihatlar çerçevesinde plan değişikliği talebi üzerine ya da kısıtlılık hali bulunması durumlarında imar durumu üzerine dava açılabilir.
İMAR PLANLARI NAZIM İMAR PLANINA UYGUN OLMALI MIDIR?
Evet zorundadır. Uygulama, imar planı ile nazım imar planına aykırı yapılamaz. Örneğin nazım imar planında yeşil alan olan bir taşınmaz uygulama imar planında da yeşil alan olarak belirlenmelidir, konut alanı olarak belirlenemez. İstisnai durumlarda sadece uygulama imar planı ölçeğinde belirlenebilecek büyüklükte farklılıklar gösterebilir. Örneğin 5 metrelik bir yaya yolu nazım imar planında bulunmadığı halde uygulama imar planında yapı adaları oluşturmak üzere planlanabilir.
NAZIM İMAR PLANI ÇEVRE DÜZENİ PLANI OLMADAN ÇİZİLEBİLİR Mİ?
Evet hazırlanabilir. Çevre düzeni planı varsa nazım imar planı bu plana uygun olarak hazırlanır. Yoksa çevre düzeni planı olmadan sadece nazım imar planı hazırlanabilir.
Nazım imar planı davasının tarafı dava devam ederken alınabilecek tedbirlerden ve önlemlerden yararlanabilmesi, dava açılması ya da geçici tedbire karar verilmesi için gerekli idari başvuru ve dava açma sürelerini kaçırmamaları, davalarının en hızlı şekilde sonuçlanması ve dava sonunda nazım imar uygulamasından kaynaklı diğer haklarını da tam olarak kazanabilmesi için hukuki desteklerden faydalanmaları gerekmektedir.