Geçen haftaki yazımızda abdestin fıkıh yönünü değerlendirmiştik. Bu hafta
da abdest ile bazı hükümlere değineceğiz. Bu fıkhi hükümler Müslümanların
günlük hayat içerisinde abdestle ilgili karşılaşabilecekleri vaziyetler ve
meraklarını giderebilecekleri meselelerle ilgili mezhep imamlarımızın tavsiye
ve görüşlerini içermektedir.
Şimdi günlük hayatta Müslüman toplumun abdest ile ilgili olarak sıkça sorduğu
sorular ve bu soruların çözümlerini ele alalım;
Soru-1)Abdest alınan yerin ve
lavabonun aynı yerde olması abdestin sıhhatine zarar verir mi?
Cevap; Bu tür yerlerde abdest almak
zaruret dâhilinde caizdir. Ama abdest esnasında okunması tavsiye edilen dua ve
sureler okunmamalı çünkü abdest alınan mekân buna müsait değildir.
Soru-2)Abdest suyunun deriye
ulaşmasına engel olan herhangi bir mani varsa abdest kabul olur mu?
Cevap; Abdest alınırken deri
üzerinde herhangi bir manilik bulunmamalıdır. Örneğin hamur, yağ, oje ve deri
üzerinde katılaşmış kirler de buna dâhildir. Günümüz gençleri içerisinde moda
halini alan dinen, tıbben ve fıtraten uygunluğu kabul edilemeyen dövme de bu kapsamdadır.
Bazı dövme çeşitleri suyun deriye ulaşmasına engel teşkil ettiğinden dolayı
dövmenin giderilmesi gerekmektedir. Her ne kadar bazı dövmeler suyu geçirse de
emanet olarak bize verilen bu bedene bu tür bir muamelede bulunmak emanete ihanettir.
Bunun yanında tırnak aralarında bulunan kirlerin de giderilmesi gerekmektedir.
Kirlerin temizlenmesi zorluk teşkil ediyorsa su deriye ulaşmasa da abdest
sahihtir.
Soru-3)Maide süresindeki abdest
ayetinde namaz kılınacağı zaman abdest alınması emrediliyor. Her namaz
kılındığında abdest alınması gerekiyor mu?
Cevap; Her namaz için ayarı abdest
almak farz değildir. Ancak her namaz için abdest almak sünnettir.
Soru-4) Özür sahibi kimsenin abdesti
nasıl olur?
Cevap; Özür sahibi kimse özrü devam
ettiği sürece her namaz vakti için abdest almalıdır. Özür sahibi kimsenin
abdesti namaz vaktinin girmesi ile değil çıkması ile bozulur. Bu husus İmam Ebu
Hanefi’ye göredir. İmam Şafi’ye göre ise özür sahibi kimse her namaz için
abdest almalı; abdesti de namazı bitince son bulur.
Soru-5)Kadın ve Erkeğin tenlerinin
birbirine teması hususunda abdest bozulur mu?
Cevap;
a)Mahremi olan bir bayana erkeğin dokunması Hanefi, Şafi ve Maliki
mezheplerine göre abdesti bozmaz.
b)Nikâhı düşen bayana dokunmak Şafii, Maliki ve Hanbelî’ye göre abdesti
bozar. Hanefilere göre abdest bozulmaz.
c)Nikâhlanması
ebediyen haram olmayan(Hanımın kız kardeşi gibi)bayana dokunmak Şafii, Maliki
ve Hanbelî mezhebine göre abdesti bozar.
d)Hanbelî
mezhebine göre hangi bayan olursa olsun abdest bozulur.
e)Şafii,
Maliki ve Hanefilere göre beş yaşında kız ile ihtiyar pir-i faniye(Şehevi duygu
ve gayretten yoksun hale gelmiş yaşlı) dokunmak abdesti bozmaz.
Soru-6)Abdesti bozan şeyler
nelerdir?
Cevap;1-Ön ve arka avret yerinden çıkan her şey abdesti bozar.
2-Aklın
kaybolması (içki, delirme, bayılma, uyku… Gibi.)
3-Cinsel
uzva el sürmekle Hanefilere göre abdest bozulmaz; Şafiilere göre bozulur.
4-Kan,
irin, yara suyunun vücuttan çıkışı abdesti bozar.(Şafiilere göre kanın çok
miktarı bozar.)
5-Uyumak abdesti bozar.
6-Hanefilere
göre ağız dolusu kusmak abdesti bozar.
Peygamber efendimiz (sav) bir hadis-i
şerifinde şöyle buyurmaktadır; ‘’Allah kimin için iyilik dilerse onu dinde
fakih kılar.’’ Dinde fakih şahsiyetlerin artması temennisiyle, Allah’a emanet
olun.