KOAH, akciğer damarlarının kronik tıkanıklığı ile karakterizedir. KOAH, öksürük, balgam çıkarma ve özellikle efor sarf etmekle beraber oluşan nefes darlığı şeklinde kendini belli eder. Sigara, çevre ve hava kirliliği, ısınmak ya da yemek pişirmek için kullanılan biyoyakıtların gazları KOAH’ın sebepleri arasında yer alır. Akciğer enfeksiyonları KOAH'lı kişilerde ciddi sorunlara neden olabilir. Grip ve pnömoni aşıları gibi bazı aşılar özellikle KOAH'lı kişiler için önemlidir. Peki, KOAH nedir? Neden olur? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
KOAH NEDİR?
Kronik obstrüktif akciğer hastalığının kısaltması olan KOAH, hava kesecikleri olan bronşların daralması sonucu akciğerde elastikiyet kaybı, nefes darlığı, öksürük ve hava akımının kısıtlanması ile karakterize kronik inflamatuar bir akciğer hastalığıdır. KOAH, amfizem ve kronik obstrüktif bronşiti de kapsar. Kronik bronşit, en az iki yıl üst üste görülen ve bu iki yılın en az üç ayında belirtileri ilerleyici bir rahatsızlık olarak bilinir. Amfizem ise, kana oksijen taşınmasını sağlayan hava keseciklerinin esnekliğini kaybetmesine sebep olan bir hastalıktır. Bunun sonucunda akciğerde elastikiyet kaybı ve nefes darlığı görülür.
KOAH, sadece akciğerleri değil tüm vücut sistemini olumsuz etkileyen kötü bir hastalıktır. Diyabet, kemik erimesi, kalp damar tıkanıklıkları, kaslarda enfeksiyon dışı iltihaplar gibi sorunlar KOAH ile birlikte görülebilmektedir. KOAH akciğer yaşlanmasını hızlandıran önemli bir hastalıktır.
KOAH NEDEN OLUR?
KOAH’ın en yaygın sebebi sigara olarak kabul edilir. Bunun yanından kişinin mesleki açıdan ciğeri etkileyen durumlara maruz kalması ve çevresel faktörler gibi durumlar da KOAH nedeni olarak bilinir. Hastalığın sinsi bir şekilde ilerlemesinden dolayı teşhisi de bu noktada zorlaşabilir. Birçok kişi akciğer kapasitesinin büyük bir kısmını kaybetmesiyle beraber KOAH olduğunun farkına varabilir.
KOAH’ın başlıca sebepleri şunlardır:
· KOAH’ın başlıca sebebi sigaradır. Pipo, puro ve nargile kullanımı da KOAH’ın sebepleri arasındadır.
· Kişinin yaşadığı yer ya da mesleği nedeniyle organik ve inorganik tozlu ortamlara, kimyasal maddeler ve buharları içeren maddelere ya da toz, duman ve zararlı gazlara maruz kalması.
· Kapalı ortamlarda ısınmak ya da yemek pişirme amacıyla kullanılan biomas adı verilen organik yakıtlar, odun, tezek, bitki kökleri ve kömür dumanının yol açtığı iç ortam kirliliği
· Hava kirliliği
KOAH, 40 yaş üstü her 5 yetişkinden birinde görülen bir hastalıktır. KOAH teşhisi alanların büyük çoğunluğu sigara içen veya çok uzun süre sigara içmiş ve bırakmış kişilerdir.
KOAH’IN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Balgamlı öksürük ve harekete bağlı nefes darlığı ve göğüste yaşanan enfeksiyonlardaki artış KOAH’ın erken habercisi olabilir.
KOAH hastalığında görülen belirtiler şunlardır:
· Özellikle fiziksel aktiviteler sırasında nefes darlığı
· Balgamlı öksürük
· Göğüste hırıltı
· Solunum yolu enfeksiyonlarında artış
· Enerji kaybı
· Ayak bilekleri ve bacaklarda şişlik oluşması
· İlerleyen aşamalarında kilo kaybı
· Nefes alışverişte artış
· Cildin mavimsi renk değişikliği (siyanoz)
KOAH NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Merak edilen konulardan bir tanesi de KOAH tedavisidir. KOAH tedavisinde ilk yöntem bronşları genişleterek oksijen alımını artırmayı sağlayan bronkodilatör ilaç kullanımı olup, sigaranın bırakılması, tozlu ve dumanlı ortamlarda bulunmamak temel tedavi girişimleridir.
Sigara bırakıldığı zaman hava yollarında ve akciğerdeki hava keseciklerindeki bozulmaların şiddeti de yavaşlamaktadır. KOAH’ta ana tedavi var olan veya daralmış olan hava yollarını açan ilaçlardır.
Ayrıca balgam sökücü bir takım ilaçlar, enfeksiyon oluşursa antibiyotikler tedavi kapsamında verilmektedir. İlaçlar düzenli kullanılmazsa hastalık ilerler, sürekli nükseder ve hastane yatışları artarak birçok yan etkiler gelişebilir. Son yıllarda özellikle KOAH’ın amfizem ve kronik bronşit formları bronkoskopik, volüm azaltıcı metotlarla tedavi edilebilmektedir.
