Alaattin Güçlü / Van Olay
Kira Gelir Vergisi Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu'na göre, bir kişi sahip olduğu gayrimenkulleri başkasına kiralayarak elde ettiği gelir, gayrimenkul sermaye iradı olarak adlandırılan ve halk arasında "kira vergisi" olarak bilinen bir vergiye tabi tutulur. Bu kira geliri, konutlar, işyerleri, arsalar, araziler, yazlıklar, villalar gibi amaçlarla kullanılan gayrimenkullerden elde edilir.
Kira geliri elde eden bireyler, gelir beyannamelerini, ikametgahlarının bulunduğu bölgedeki vergi dairesine ziyaret ederek veya Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesinde bulunan "Hazır Beyan Sistemi" aracılığıyla doldurarak verebilirler. Mükellefler, 1 Ocak - 31 Aralık dönemine ait beyana tabi gayrimenkul sermaye iradı gelirlerini beyan etmek için 2023 Mart ayının 1'inci gününden 31 Mart son günü akşamına kadar süreye sahiptirler. Vergi hesaplanırken, kira gelirinden istisna tutarı ve giderler düşülebilir.
Kira Gelir Beyannamesi Nasıl Doldurulur ve Ödenir?
Gelir vergisi beyannameleri, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın elektronik uygulamaları aracılığıyla, özellikle "Hazır Beyan Sistemi" üzerinden vergi dairesine gitmeden doldurulabilir ve ödenebilir. Bu sistem, 7 gün 24 saat erişime açıktır. Kira vergisi de internet üzerinden, vergi dairesine gitmeye gerek kalmadan İnternet Vergi Dairesi'nden ödenebilir. Elde edilen gelir, gelirin elde edildiği yılı takip eden yılın mart ayında beyan edilir ve hesaplanan gelir vergisi mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenir.
Kira Gelir Vergisi Muafiyet Sınırı Ne Kadar?
1 Ocak 2022'den itibaren geçerli olan 317 Sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği'ne göre, 2022 yılı için mesken olarak kiraya verilen yerlerden elde edilen kira gelirleri için vergiden muafiyet sınırı 9 bin 500 Türk Lirasıdır. Kira geliri bu miktarın altında olanlar kira vergisi ödemezler.
İşyeri Kira Geliri Beyanname Sınırı Kaç Lira?
Beyana tabi gelirleri 70 bin Türk Lirasını aşan kişiler için (kira geliri, menkul sermaye iradı, faiz gibi), elde edilen işyeri kira geliri beyanname verme sınırı 70 bin Türk Lirasıdır. Bu sınırları aşan gelirler üzerinden kira gelir vergisi oranları yüzde 15'ten başlayıp yüzde 40'a kadar çıkabilir.
Kira Gelir Vergisi İstisnası Ne Kadar?
2022 yılında konut kira geliri elde edenler, geliri zamanında vergi dairesine beyan ettiklerinde 9 bin 500 Türk Lirası tutarındaki istisnadan yararlanabilirler. Örneğin, 2022 yılında aylık 2 bin Türk Lira (yıllık 24 bin Türk Lira) kira geliri elde eden bir emekli, bu gelirin 9 bin 500 Türk Lira istisnasını düşerek vergilendirilir. Ancak işyeri kira gelirleri, zirai kazançlar veya serbest meslek kazancı gibi ticari veya farklı gelir türlerine uygulanmaz. Bu istisna sadece konut kira gelirleri için geçerlidir.
Kira Gelir Vergisi Örnek Hesaplama
Beyannameye önce kira geliri yazılır, ardından istisna, giderler ve indirimler bu gelirden düşülerek kalan tutara gelir vergisi oranı uygulanır. Gelir miktarı arttıkça yüzde 15'ten başlayıp yüzde 40'a kadar çıkabilen vergi oranları kullanılır.
Götürü gider yöntemine göre, 2022'de elde edilen kira geliri için ödenecek gelir vergisi aşağıdaki tabloya göre hesaplanabilir:
-Örnek olarak, aylık 2 bin 500 Türk Lira (yıllık 30 bin Türk Lira) konut kira geliri elde eden bir mülk sahibi, 2 bin 933 Türk Lira gelir vergisi ödemesi yapar. Bu hesaplama, önce istisna (9 bin 500 Türk Lira), sonra yüzde 15 götürü gider (3 bin 450 Türk Lira) düşüldükten sonra geriye kalan 19 bin 550 Türk Lira üzerinden yüzde 15 oranı ile hesaplanır.
-Konut kira geliri toplamı 40.000 Türk Lira, işyeri kira geliri toplamı 55.000 Türk Lira olan bir kişi, hem konut hem de işyeri kira gelirleri için beyanname vermelidir.
-Konut kira geliri toplamı 20.000 Türk Lira, işyeri kira geliri toplamı 45.000 Türk Lira olan bir kişi, sadece konut kira geliri için beyanname vermelidir.
