Kâğıdı Kim Buldu?
Yazı yazmak, resim çizmek, hesaplama yapmak ve daha pek çok alanda ihtiyaç duyulan kâğıt nemli ağaç lifi, yosun, saman ya da kalın bitkilerin preslenme işleminden sonra elde edilen bir eşyadır. Farklı şekiller ve ebatlarda hazırlanabilen kâğıdın icadından önce kil tabletler, parşömen, ahşap gibi çeşitli malzemeler yazı ve çizim için kullanılıyordu. Arkeolojik kazılardan elde edilen tarihi verilerek bir göz atılırsa kâğıdın ilk defa Çinli bir saray görevlisi tarafından icat edildiği görülebilir.
M.Ö 2. yy.' da Çin'de sarayda görevli Cai Lun isimli kişidir. Haremağası olarak görev yaptığı düşünülen bu kişi icadından dolayı Haneden tarafından özel olarak da ödüllendirilmiştir. Kâğıt yapımını tam tamına 500 yıl kendilerine saklayan Çinliler bu özel formülü o süreç içerisinde başka hiçbir devlet ile paylaşmıyor.
Dünya Genelinde Kâğıt Ne Zaman ve Nasıl Bulundu?
Her ne kadar günümüzdeki kâğıt modeline son derece benzer üretim ilk olarak Çin'de ortaya çıksa da o güne kadar hali hazırda kullanılan farklı kâğıt tipleri vardı. Çin'de bu son üretim kâğıt modelinden önce tercih edilen malzeme bambuydu.
Çok hantal olan ve ağırlığından dolayı zor kullanılan bambu malzemeler dışında özel ipeklerden üretilen kağıtlarda vardı. Lakin tahmin edeceğiniz üzere ipek oldukça pahalıydı ve herkesin bu ipek kağıtlar ulaşması mümkün değildi.
Genel olarak o süreçte diğer uygarlıklar da yazı için farklı malzemeler kullanmaya devam ediyordu. En dikkat çeken ve tarihi kayıtlara geçenlere bir göz atarsak Batı'da parşömen ve tirşe isimli kağıtlar kullanılıyordu. Hayvan derisinden elde edilen bu kağıtlar kalıcılık bakımında oldukça dayanıklı olsa da yerine daha elverişli arayışlar devam ediyor.
Dünya genelinde hızlıca yayılan kâğıt ne zaman ve nasıl bulundu diye bakarsak M.S. 751 Talas Savaşı'nı baz alabiliriz. Bu süreçte Araplara esir düşen Çinliler kâğıdın yayılmasını sağladı. Avrupaların kâğıdı keşfetmesi ise M.S 12.yy'da Araplar sayesinde oluyor.