Yapım maliyetlerinde önemli bir kalem olan kalıp sistemleri geçmişten bu yana ihtiyaçları karşılamak adına gelişim göstermiştir. Özellikle günümüzde yaygın olarak başvurulan geleneksel kalıp sistemi, hem maliyetli olması hem de önemli bir işçilik gerektirmesinden ötürü inşaat sektörünü farklı arayışlara yönlendirmiştir. İnşaat sektörü son yıllarda bu ihtiyaca tünel kalıp sistemi ile cevap vermeye çalışmaktadır. Peki, inşaatta tünel kalıp sistemi nedir?
İNŞAATTA TÜNEL KALIP SİSTEMİ NEDİR?
İnşaat sektöründe yenilikçi bir yaklaşım olan tünel kalıp sistemini anlamadan önce tünel kalıbın ne olduğunu öğrenmek gerekir. Peki tünel kalıp nedir? Tünel kalıp, en genel tanımıyla bir yapıdaki taşıyıcı kolonlar, duvarlar ve döşemeler gibi birbirinden farklı işlevlere sahip olan yapıların tek bir kalıp halinde olmasıdır. Bu yapıların, tek kalıp halinde dökülmesini sağlayan sisteme ise tünel kalıp sistemi denir. Tünel kalıplar sayesinde ilgili yapılar tek bir işlemle dökülmektedir. Bu tek seferde döküm işlemi sayesinde ise depreme ve yangınlara daha dayanıklı monolitik bir yapı ortaya çıkabilmektdir. Tünel kalıp bina ömrü üzerinde de etkili olmaktadır. Binada oluşabilecek hasarların olma ihtimalini düşürdüğü veya olan hasarların boyutunu azalttığı için bu binalar diğer kalıp türleri ile yapılmış olanlara göre daha uzun ömürlü ve sağlam olmaktadır.
Geleneksel kalıp sistemlerine göre bu yöntem, daha hızlı imalat süreci ve azalan işçilik kayıpları sayesinde maliyet avantajları sağlar. Ancak tünel kalıp metodu uygulanırken daha fazla donatı ve beton gerektirdiğinden toplam maliyeti artırma ihtimali de bulunmaktadır. Örneğin belirli bir oturma alanına sahip bir yapıda tünel kalıp sistemi kullanıldığında, geleneksel kalıp sistemine kıyasla toplam maliyeti daha yüksek çıkabilir. Yine de tünel kalıp sisteminin sunduğu hız ve yapısal avantajlar, bu maliyet farkını dengeleyebilir.
Tünel kalıp sistemi, betonarme yapılarda taşıyıcı duvar ve döşemelerin, düzgün yüzeyli çelik kalıplarla tek işlemde betonlanmasını sağlayan yapım yöntemidir. Döşeme ve duvarların beraber betonlanması hem rijit hem de tek parça halinde bir yapı ortaya çıkarır ve daha fazla katlı binaların yapılabilmesine mümkün kılar.
Büyük bir bölümü deprem riski altında bulunan Türkiye’de depreme dayanıklı olması gereken yapılarda yeterli dayanımın görülmemesi sıklıkla karşılaştığımız olumsuzluklardan biridir. Bu olumsuz durumu azaltabilecek seçeneklerden biri de seçilen tünel kalıp sistemidir.
TÜNEL KALIP SİSTEMİ DEPREME DAYANIKLI MI?
Tünel kalıp sistemi depreme karşı nispeten dayanıklıdır. 1999 Marmara Depremi’nde tünel kalıp sistemle yapılmış yapılar diğer yapılara kıyasla oldukça iyi bir performans sergilemiştir. Bu örneği de göz önünde bulundurursak bu kalıp sistemi depreme karşı rahatlıkla önerilen ve hızlı üretim imkanı sağlayan bir sistemdir.
TÜNEL KALIP SİSTEMLERİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?
Modern inşaat yöntemlerinden tünel kalıp sistemi, özellikle ardışık hücresel yapılar için uygun bir sistemdir. Bu sistemde müteahhit, günlük döngüler içinde duvar ve kalıpları dökebilir.
Tünel kalıp sisteminin avantajları şöyle sıralanabilir:
Yüksek Kalite Standartları: Hassas ölçülere sahip kalıplar kullanarak pürüzsüz ve yüksek kaliteli yüzeyler oluşturarak üretim kalitesini artırır.
Depreme Karşı Dayanıklılık: Tek parça yapı inşası ile deprem bölgeleri için ideal bir çözüm sunar. Yapıların yatay sertliğini artırır ve deprem esnasında daha az hasar görmesini sağlar.
Ekonomik Verimlilik: Başlangıç yatırım maliyetlerine rağmen, uzun vadeli kullanım ve tekrar eden üretim süreçleri ekonomik verimliliği artırır.
İş Güvenliği Artışı: Entegre iş platformları ve yan koruma sistemleri sayesinde iş güvenliği seviyesi artar.
İşçilik Verimliliği: Projeye özel tasarlanan kalıplar ve prefabrik formlar sayesinde hem işçilik ihtiyacı hem de maliyetleri düşer.
Tasarım Esnekliği: Tünel formu, binanın tasarımında ve yerleşiminde olağanüstü esneklik sağlar.
Süreç Sürekliliği: Kalıpların yerinde dökümü ve hazır beton malzemeleri sayesinde inşaat süreci daha düzenli ve seri ilerler.