Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, "Gazze'de bundan sonra da çalışacak tek yetkili ve meşru yönetim Filistin yönetimidir. Batı Şeria'da olduğu gibi Gazze'de de Filistin yönetimi olacaktır." dedi.
Maliki, Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" olduğu, Belek Turizm Bölgesi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde düzenlenen Antalya Diplomasi Forumu (ADF) 2024 kapsamında düzenlenen basın toplantısında konuştu.
Bakan Maliki, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, Filistin'de iki devletli çözüme tamamen karşı olduğuna işaret ederek, İrlanda ve diğer Avrupa ülkelerinin, Netanyahu'nun ileriye doğru bir karar alıp iki devletli çözümü uygulamasını beklemesinin "boşuna" olacağını söyledi.
İrlanda ve benzer fikirdeki diğer Avrupa ülkelerinin farklı düşünmesi ve Netanyahu'ya iki devletli çözüm için baskı yapması gerektiğini ifade eden Maliki, "Bu ülkeler (Avrupa ülkeleri) inisiyatif almalı, bu inisiyatif Filistin devletini tanımakla başlayabilir." dedi.
İrlanda'nın ve İrlanda halkının her zaman iki devletli çözümü desteklediğini belirten Maliki, İrlanda'nın Filistin devletini tanıması gerektiğini kaydetti.
İsrail'in ramazanda ibadethanelere yönelik kısıtlamaları
İsrail'in ramazanda uyguladığı kısıtlamalarla ilgili soruyu yanıtlayan Maliki, Yahudi yerleşimcilerin Mescid-i Aksa'yı yıkıp yerine "Temple Mount" adlı bir yapı kurmak ve yeni bir gerçeklik oluşturmak istediğini dile getirdi.
Maliki, Mescid-i Aksa'nın Müslümanlara münhasır bir yer olmadığına, aynı zamanda Yahudiler için de kutsal olduğuna dikkati çekerek, "Müslüman ülkeler ve uluslararası camia net bir duruş göstermeli, İsrail'in yüzyıllardır devam eden mevcut durumu değiştirme çabalarını boşa çıkarmalıyız." ifadesini kullandı.
İsrail'in, ramazanda bölgenin genelinde rahatsızlık yaratmak ve şiddete sebebiyet vermek için konuyu daha fazla kurcaladığının altını çizen Maliki, İsrail'in tuzağına düşmeyeceklerini, barışı ve huzuru tesis edeceklerini vurguladı.
Mahmud Abbas salı günü Türkiye'de
Maliki, Türkiye'nin Filistin ve Filistin halkıyla çok yakından çalıştığını, yıllardır dayanışma ve destek gösterdiğini ifade etti.
Tarihi bağlar sayesinde Türkiye'nin Filistin'e, Filistin'in Türkiye'ye yakın olduğuna işaret eden Maliki, Türkiye'nin siyasi, dini ve kültürel bağları nedeniyle Filistin'de olanların sorumluluğunu da hissettiğini belirtti.
Maliki, Türkiye'nin her platformda Filistin'e bütün desteğini verdiğini vurgulayarak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın her zaman irtibatta olduğunu söyledi.
İki lider arasındaki görüşmelere dair Maliki, Filistin Devlet Başkanı Abbas'ın salı günü Ankara'da olacağını ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşeceğini açıkladı.
Maliki, iki ülke arasındaki süregelen istişareler ve görüşmelerin devamının ele alınacağını aktararak, bunun da zaten iki ülke arasındaki mükemmel ilişkilerin en güzel örneklerinden biri olduğuna dikkati çekti.
Türkiye'ye, verdiği finansal ya da farklı yönlerden destek konusunda müteşekkir olduklarını söyleyen Maliki, Gazze'deki durumun başlangıcından bu yana Türkiye'nin sürekli Gazze'ye insani yardım gönderdiğini ifade etti.
Maliki, Türkiye'nin İsrail'in gerçekleştirdiği soykırımı, bölgedeki bütün suçları ve saldırıları kınadığını kaydederek, "Bu da Türkiye'nin göstermiş olduğu bağlılık, destek ve dayanışmanın da çok güzel bir örneğidir. Türkiye'nin yönetimi de sonuna kadar Filistin davasını desteklemektedir. Biz her zaman Türkiye'nin desteğine güvenebileceğimizi yüreğimizde hissediyoruz. Söz konusu etrafımızdaki dostlarımıza güvenmek olduğunda, her zaman Türkiye bizim yanımızda oldu, her türlü desteği vermiştir." diye konuştu.
"Gazze'de meşru yönetim Filistin yönetimidir"
Gazze'de 30 bin Filistinli görevlileri olduğunu anımsatan Maliki, ateşkes sağlandığı anda geçici ofislerde de olsa hizmet vermeyi sürdüreceklerini söyledi.
Maliki, yeni bir durumdan bahsetmediğini ve son 17 senedir Gazze'de var olanın devam ettirileceğini belirtti.
Herhangi birisinin Filistin iradesine bir alternatif getirmeye çalışmasını kabul etmeyeceklerine dikkati çeken Maliki, Filistin yönetiminin Gazze'de meşruiyeti bulunduğunu ve Gazze'de görev yapacak tek meşru yönetimin onlar olduğunu söyledi.
Maliki, Netanyahu'nun Filistin yönetiminin Gazze'de olmaması gerektiğini söylediğini anımsatarak, onun Gazze vatandaşı ya da seçilmiş bir lider olmadığını ve karar verme yetkisinin de bulunmadığını vurguladı.
Gazze'yi kimin yöneteceğini Netanyahu'nun bilemeyeceğini dile getiren Maliki, "Netanyahu, işgal gücünün başındadır ve askeri olarak bir işgal vardır Gazze Şeridi'nde. Bir işgalci olarak bunu söylüyor. Hiçbir meşruiyeti, güvenilirliği, otoritesi veya yetkisi var mıdır? Yoktur, istediğini söyler." dedi.
Maliki, bu nedenle Netanyahu'nun söylediklerinin siyaseten hiçbir önemi ve değeri olmadığını vurgulayarak, "Gazze'de bundan sonra da çalışacak tek yetkili ve meşru yönetim Filistin yönetimidir. Batı Şeria'da olduğu gibi Gazze'de de Filistin yönetimi olacaktır." dedi.
Bakan Maliki, Filistin davasını desteklediği iddiası olan Irak'taki direniş fraksiyonlarının Amerikalı hedeflere saldırmasına ilişkin soruyu cevaplayarak, bu tür saldırıları, Filistinlilerin yalnız olmadığı konusunda Amerika'ya yapılan bir hatırlatma olarak gördüğünü söyledi.
Bölgedeki halklar ve hükümetlerin Filistinlilerle birlikte durup savaşacağına vurgu yapan Maliki, İsrail'in Filistin topraklarındaki işgalinin bitmesi ve 1967 sınırlarına dayanan bağımsız Filistin Devleti'nin kurulması durumunda, devlet dışı aktörlerin saldırılarının duracağını ifade etti.
Maliki, Batı ülkeleri ve ABD'nin Filistin sorununun çözümünü, müzakere süreçleriyle yürütme konusunda uzun yıllardır çok gönüllü olmadığına dikkati çekerek, "2013'te (Eski ABD Dışişleri Bakanı) John Kerry bölgeden ayrıldıktan sonra bir vakum oluştu, güç boşluğu oluştu. Barış süreci olarak adlandırılan bu süreç, maalesef işlemedi." diye konuştu.
Bakan Maliki, Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın 7 Ekim 2023'te İsrail'e düzenlediği kapsamlı saldırıları sonrasında, Amerikalıların çatışmanın bir şekilde çözülmesinin gerekliliğini fark ettiğini dile getirdi.
ABD'nin Filistin'i tanıyacağına ilişkin haberler
"7 Ekim'dekiler gibi olayların önlenmesinin tek yolu, bir Filistin Devleti'nin kurulmasıdır." diyen Maliki, ABD'nin bağımsız Filistin Devleti'ni tanıyacağı yönünde çıkan haberlerin gerçeği yansıttığını umduğunu belirtti.
ABD'nin Filistin Devleti'ni er geç tanıyacağı değerlendirmesinde bulunan Maliki, "Bu sayede belki (İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu da kendi pozisyonunu yeniden değerlendirir, yeniden düşünür ve müzakere masasına geri döner. O zaman biz iki devletli çözümü nasıl uygulayabiliriz diye bakarız." ifadelerini kullandı.
Maliki, Batı Şeria'nın farklı bölgelerinde 200'den farklı yerleşimde, çok sayıda Yahudi yerleşimcinin olduğunu aktararak, "Bu bölge aslında Filistin'in bağımsız toprakları. Ben Filistin Devleti dediğim zaman, toprak bütünlüğü sağlanmış, birleşik ve tam egemen bir Filistin Devleti'nden bahsediyorum. Yerleşimciler yasa dışıdır. Uluslararası hukuka göre, bu yerleşimler tasfiye edilmelidir ve yerleşimciler geldikleri yere, İsrail'e dönmelidir." dedi.
Yerleşimcilerin işgal altındaki Filistin topraklarında bulunmalarının uluslararası hukuku ve Cenevre Konvansiyonu'nu ihlal ettiğine dikkati çeken Maliki, herkesin uluslararası hukuka saygı gösterip uygulamasını istediklerini vurguladı.
"147 gündür soykırım uygulanıyor"
Maliki, Hamas ile Fetih Hareketi'nin Moskova'daki görüşmesine ilişkin, insanlar arasında mucize beklemediklerini belirterek, biraz gerçekçi olunması gerektiğini söyledi.
Var olan problemlerin ve farklılıkların uzun yıllardır devam ettiğini kaydeden Maliki, Filistin'deki fraksiyonlar arasında da farklılıklar olduğunu ve bunların bir anda, tek bir toplantıda giderilemeyeceğini dile getirdi.
Maliki, başlangıcın olumlu olduğunu ve Moskova'daki toplantının sonucunun da çok pozitif ve teşvik edici göründüğünü kaydederek, fraksiyonlar arasında imzalanmış ve bildiri haline gelmiş formatın takip edilmesi gerektiğine işaret etti.
Her ülkenin siyasi duruşuyla ilgili konuşmayacağını anlatan Maliki, 7 Ekim 2023 itibarıyla ülkelerin gönderdiği mesajlara bakıldığında çok büyük farklılıklar olduğunu ve buradan yargıya varmak istemediğini ifade etti.
Maliki, önemli olanın, bu ülkelerin şu anda ne söyledikleri, nasıl tepki verdikleri ve hangi hükümlere vardıkları olduğunun altını çizerek, "147 gündür soykırım uygulanıyor, insanlığa karşı suç işleniyor, hak ihlalleri gerçekleştiriliyor. İsrail bunu yapıyor 147 gündür, bunu konuşmamız lazım." değerlendirmesini yaptı.
"Filistin halkının kendi geleceğini tayin etme hakkı vardır"
Amaçlarının otonom bir yapıya kavuşmak olmadığını vurgulayan Maliki, "Biz aynı zamanda Filistin Devleti'nin topraklarının işgalini kabul etmiyoruz zaten. Bizim yapmaya çalıştığımız şey egemen bir Filistin Devleti'nin kurulması ve İsrail işgalinin sona erdirilmesi ve bütün bunların da Batılı devletler tarafından tanınmasını istiyoruz. Bizim olduğumuz yer burası açıkçası. Biz özellikle bu hedeflere ulaşabilmek için çok sıkı çalışıyoruz." şeklinde konuştu.
Maliki, Netanyahu'nun bütün bunları görmezden geldiğinin açık olduğunu işaret ederek, Filistin halkının en temel haklarını göz ardı ettiğini söyledi.
Netanyahu'nun Filistin halkının mevcudiyetini bile kabul etmediğine dikkati çeken Maliki, "Filistin halkının kendi geleceğini tayin etme hakkı vardır." dedi.
Maliki, İsrail Parlamentosu'nda kabul edilen bir yasa tasarısında sadece İsrail halkının kendi geleceğini tayin etme hakkı olduğunun belirtildiğini hatırlatarak, "İsrailliler, her zaman Filistin'in, Filistinlilerin en temel haklarından mahrum yaşamasına göz yummuştur." diye konuştu.
ABD hükümetinin tavrında bazı olumlu değişiklikler gördüklerini dile getiren Maliki, yine de ABD'nin çok istekli görünmediğini ve adım atmadığını belirtti.
Maliki, İsrail yönetiminin işlediği suçların, Biden yönetimini adım atmaya zorladığını kaydederek, "Bu tip gerçekliklerin sahada olması, yeni ve somut adımların atılmasına sebebiyet veriyor." dedi.
Batı ülkelerinin çifte standart uyguladığını ve bilerek uluslararası hukuka aykırı değerleri savunduğunu anlatan Maliki, "Kendileri de aynı zamanda geçmişlerinin mahkumu. Başkalarına hep tepeden baktılar." ifadelerini kullandı.
Maliki, ramazan ayı başlamadan önce ateşkesin sağlanacağını ümit ettiğini söyleyerek, ateşkes sağlanmadığı takdirde Filistinlilerin yaralanmaya ve hayatını kaybetmeye devam edeceğini hatırlattı.
Ölenlerin çoğunluğunun kadın ve çocuklardan oluştuğuna vurgu yapan Maliki, masum hayatları korumaya ve yaşatmaya çalıştıklarını kaydetti.