Artan kredi kartı kullanımı ve kullanıcıları bekleyen tehlikelere karşı uyarılarda bulunan Ekonomist Sinan Bayraktar, harcamalar gelire göre dengeli yapılmazsa ciddi sorunları beraberinde getirebileceğini, kullanıcıların ciddi borç yükü altına girebileceğini söyledi.
Son dönemde online alışveriş ile birlikte artan kredi kartı kullanımı hayatı bir yönüyle kolaylaştırırken öte yandan kullanıcıların harcamalarını kontrol edememesi halinde ise ciddi bir borç batağına saplanmalarına da sebebiyet verebiliyor.
Kredi kartı kullanımına ilişkin dikkat edilmesi gereken hususlarla ilgili İLKHA muhabirine konuşan Ekonomist Sinan Bayraktar, kullanıcılara harcamalarını dengeli ve gelirlerine göre kontrol altında tutmaları gerektiğini, aksi takdirde büyük sorunlarla karşı karşıya kalınabileceğini ifade etti.
"Yüksek enflasyon yaşanırken halk birtakım harcamalarını denetlemeli ve kontrol etmeli"
Türkiye'de son dönemlerde ciddi şeklide birtakım değişimlerin yaşandığını aktaran Bayraktar, "2023 yılına baktığımız zaman 2 tane ekonomik program kullanıldığını görürsünüz. İlk yarısında serbest para politikası ve denetlenmeyen bir para sistemi vardı. İkinci yarısında ise sıkı para politikasına girildi. İkinci yarıda sıkı para politikasına girdiler ama enflasyon yine düşmedi. Birtakım değerler durdu ama yine devam eden bir enflasyon var. 2023 yılını yüzde 60-65 ile kapattık. TÜİK'in verilerine göre 2024 yılında yüzde 2,5-3 gibi değerlere varan bir artış var. Bu enflasyon artışı doğal olarak raftaki fiyatlara yansıyor. Raftaki fiyatlarda ise en önemli şey gıda, tüketim ve hizmet sektörlerinde yüksek enflasyon yaşandığını görüyoruz. Şimdi yüksek enflasyon yaşanırken halkın bir takım harcamaları denetlemesi ve kontrol etmesi lazım. Bunlardan bir tanesi de parasını kontrol etmek lazım. Çünkü para yetmeyecektir. Bunun karşısında devlet de maaşları ve asgari ücreti artırarak birtakım destekler vermeye başladı. Devlet, burada kredi kartı kullanımı artırabilecek veya azaltabilecek tedbirleri almaya çalışıyor. Halk birtakım şeylere ulaşabilmek için elindeki parayı bir şekilde dengeli kullanmanın yolunu arıyor. Onlardan bir tanesi ise kredi kartı. Kredi kartı, herkesin kullandığı, uzun yıllardır yapılan ve aslında sanal paraya dönüştüğü bir işlem." dedi.
Taksitlendirme kolaylığı sebebiyle kredi kartına yükleniliyor
Bayraktar, "Maalesef enflasyonun doğurduğu nedenle bizim de para küpürlerimizde en fazla 200 olması nedeniyle cebimizde para taşımaya çalışıyoruz. 200 liraları cebimize koyduğumuz zaman büyük bir para ediyor. Bunun kaybı da büyük oluyor. Halk bu sefer cebinde ki kredi kartlarını kullanıyor. Kredi kartının kolaylığı ise rahat alışveriş ve taksitlendirme imkânı olmasıdır. Zaten Türkiye, 1990'dan sonra yapılan taksitlendirme anlaşmaları ile taksitlendirmenin çok güzel uygulandığı bir ülke. Dolayısıyla millet kredi kartına yükleniyor ama kredi kartında en büyük tehlike asgari ödeme yaparak borcu geri ödemek. Bu ciddi bir faiz yükü oluşturuyor. Şu anda aylık 4,5 civarında faiz yüküyle karşı karşıya kalıyoruz." diye konuştu.
Harcama yaparken elde olan nakit paraya göre hareket edilmesi gerektiğini hatırlatan Bayraktar, "Bizler harcamamızı hemen elimizdeki nakit para tedavül etmeden, kredi kartına taksitlendirmeyi tercih ederek yürümeyi tercih ediyoruz. Bu da bize kolaylık sağlıyor gibi görünüyor. Ancak bu ileriye dönük ciddi tehlikeyi getiriyor. Farkına varmadan borç stokunuzun armasına neden oluyor. İyi denetlerseniz kontrol edersiniz ama iyi denetleyemezseniz kredi kartı büyük sıkıntı haline gelebilir. Türkiye'de de kredi kartı kullanımındaki ana sıkıntılarını hepimiz bankacılık verilerinden görüyoruz. Bankacılık verilende ciddi şekilde kredi kartı taksitlendirme ve geri ödemelerinde de problem var. Gecikmiş alacaklara kadar düşüyor. Bu sefer de icra-iflas ve hacizlerle karşılaşıyorsunuz. Bu iş aile birlikteliğini de bozuyor. Çünkü ailede ekonomi bozulduğunda aile içerisinde geçimsizlik, rahatsızlık yaşanmaya başlıyor. Karnı doymayan aile fertleri arasında huzursuzluk yaşanmaya başlanacaktır. Elden alınan borçların geri ödenmemesi de sorun oluşturuyor." şeklinde konuştu.
"Kredi kartları ciddi problem haline gelebiliyor"
Bayraktar, "Eskiden elimizde nakit varsa harcardık, yoksa harcayamazdık. Aldığımız maaşa göre harcamalarımızı yapar, bütçeyi kontrol ederdik. Kredi kartları, şu anda bütçeyi kontrol etmenize engel oluyor. Aslında bankalar kredi kartlarının ekstrelerine bakara uyarılarda bulunuyor ama maalesef Türkiye halkının finansal okuryazarlığı düşük olduğu için kredi kartları ciddi problem haline gelebiliyor." dedi.
"Harcamanızın dengesini bir ay sonra ödenecek şekilde kontrol etmeniz gerekiyor"
Kredi kartının hayatı kolaylaştıran, ödemeleri kontrol altında tutmayı rahatlatan bir unsur olduğunu ancak kontrol edilmediğinde ciddi problemlere yol açabileceğini vurgulayan Bayraktar, "Örneğin akaryakıt alımlarında yanınızda nakit para bulundurmanıza gerek kalmıyor. Eğer komisyon yoksa bir ay sonra ödemesi rahatlıkla yapılabilir. Harcamaları bütçenize göre kontrol edemediğiniz takdirde, harcamaları bütçenize göre dengeleyemediğiniz takdirde aylık gelen extrelerde de sıkıntı yaşarsınız. Kredi kartı kullanımında bütçenizi kontrol altında tutmalısınız. Her harcamanızın dengesini bir ay sonra ödenecek şekilde kontrol etmeniz gerekiyor. Peki harcama yapmayacak mıyız? Şeklinde soru sorulabilir. Harcama yapacaksınız ama bunun belli bir haddi var. Aşırı fiyat artışları kredi kartı extrelerindeki rakamları da yükselti. Bir bölümü nakit, bir bölümü kredi kartı ile harcama yapılması halinde bütçe kontrol edilebilir." diye konuştu.
"Kredi kartında acımasız bir tahsilat yöntemi var".
Toplumun elindeki nakit parayı bir değere yatırıp kredi kartı ile alışveriş yaparak kar elde etmek gibi bir düşüncesinin de olduğunu aktaran Bayraktar, son olarak şu ifadeleri kullandı:
"Böylesi bir durumda bütçeyi dengelemek gerekir. Evinizin bir geliri ve genel giderleriniz var. Giderlerinizden fazla harcama yaptığınızda sıkıntı olabiliyor. Devlet de enflasyonu düşürmek yeni tedbirler almak üzere. Kredi kartı limiti ve taksitleri kısıtlamaya çalışacak. Çünkü kredi kartı bir kolaylık sağlayınca hepimiz ona yükleniyoruz. Örneğin 100 bin liralık bir ürün alacaksanız 10'ar bin lira taksitle ödemek işinize gelebilir ama 100 bin lira borç sizindir. İkinci ay yine 100 bin liralık bir ürün iştahınız kabartabilir ve onu da alırsanız borcunuz 200 bin, aylık taksitiniz 20 bin liraya çıkar. Üçüncü kez 50 bin liralık bir ürün aldığınızda ise ödemeniz 25 bin lira olur ve buna uygun geliriniz yoksa sıkıntı başlar. Kredi kartında acımasız bir tahsilat yöntemi vardır. Bankacılar acımazlar, hemen kapınıza dayanırlar. Sözleşmeleri gereği çabuk harekete geçerler. Sizlere icra, iflas, haciz ve her türlü tedbiri koyarlar ve sıkıntı yaşarsınız. Bankanın acil geri tazyik edici bir niteliği vardır. Eş dost borcu gibi değildir. Eş dost borcunu bekletebilirsiniz ama bunu bekletemezsiniz. Dikkatli olunması gerekiyor. Türkiye'deki enflasyonun ana sebeplerden biri düzensiz harcamalarıdır. Bunun da biraz kısıtlanması gerekir."