Elif Yüksek – Vanolay
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), emeklilik süreçlerinde rahat etmeleri için vatandaşların aylık düzenli olarak birikim yapmasını sağlıyor. SGK emeklilik sistemiyle birlikte ek bir gelir sağlama amacıyla uygulanan özel emeklilik sistemine BES denir.
BES uygulamasıyla emeklilik döneminde ikinci bir emeklilik geliri elde edilir. Bu de çalışma dönemindeki yaşam standartlarının korunarak devam etmesini sağlar.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ NASIL İŞLİYOR?
BES, yapılan birikimin toplanması, bu birikimlerin değerlendirilmesi ve birikimciye toplu para ya da maaş ödenmesi şeklindeki esaslara dayanmaktadır. Bireysel emeklilik hesabınıza yaptığınız katkı payı ödemeleriniz sizin seçtiniz emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir. Emeklilik hakkını elde ettiğinizde emeklilik hesabınızdaki birikimlerinizi toplu olarak veya belirli bir program çerçevesinde alabileceğiniz gibi yaptıracağınız yıllık gelir sigortası ile ömür boyu veya belirli süreler için düzenli olarak emekli maaşı alabilirsiniz.
BES’e uygulanan devlet katkısı uygulaması 1 Ocak 2013'ten itibaren başladı. Sisteme yatırılan her katkı payı tutarının %25'i kadar ek bir tutar sözleşmeye bağlı devlet katkısı hesapta biriktirilir. 22 Ocak 2022 tarih ve 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7351 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile birlikte % 25 olan bu oran %30 olarak uygulanmaktadır.
BES’TEN NASIL EMEKLİ OLURUM?
Bugünden başlayarak 10 yıl boyunca BES’e düzenli yatırım yapan bir kişi 56 yaşını doldurduktan sonra emekliliğe hak kazanır. Emekli olmaya karar verdikten sonra başvuru yapıldığı takdirde, o güne kadar yapılan yatırım hesaplanır. Birikim; ödenen katkı payları, devlet katkısı ve fonların getirilerine göre değişiklik gösterir. Sistemde kalınan süre ve tercih edilen fon dağılımı fon getirilerini etkiler.
BİREYSEL EMEKLİLİKTEN EMEKLİ OLANLAR NE KADAR MAAŞ ALIYOR?
Bireysel emeklilik sisteminde 10 yıl boyunca düzenli yatırım yapıp ve sisteme kayıtlı kalanlar 56 yaşını tamamlayınca bireysel emekli olmaya hak kazanırlar. Emekli olmaya karar verildiği zaman başvuru yapılan zaman ve o güne kadar yapılan birikim hesaplanır. Birikimler, ödenen katkı payları, devlet katkısına ve fonların getirilerinde göre değişiklik gösterir. Sistemde kalınan süre ve tercih edilen fona göre dağılım fon getirileri hesaplanır. Ödemeler ise toplu olarak ya bireysel emeklilik maaşı olarak alınabilir.