Bilirubin karaciğerden geçtikten sonra vücuttan dışarı atılır. Bilirubin testi ile kanda yer alan bilirubin seviyesi ölçülür. Bilirubinin yüksekliği ya da düşüklüğü karaciğer, safra yolu ve anemi gibi bazı hastalıkların habercisi olarak kabul edilir. Karaciğerin hasar görmesi ile birlikte kan ve idrara sızabilen bilirubin, kan ve idrar testleriyle ölçülerek hastalıkların teşhis ve tedavi edilmesinde kullanılır.
BİLİRUBİN TESTİ NEDİR?
Bilirubin, karaciğer bozukluklarını taramak ve izlemek için kullanılır. Vücutta herhangi bir fonksiyonu bulunmayan bilirubinin yüksekliği ya da düşüklüğü karaciğer, safra yolu ve anemi gibi bazı hastalıkların habercisi olabilir.
Vücudun kırmızı kan hücrelerini parçalama işlemi sırasında ortaya çıkan sarımsı bir madde olan bilirubin, karaciğerde bulunur ve normal olarak sindirim sırasında vücuttan dışarı atılır. Karaciğerin zarar görmesi durumunda, bilirubin kan ve idrara sızabilir. İdrarda bilirubin, karaciğer hastalığının bir belirtisi olabilir. Bu durumda kandaki bilirubin miktarını ölçmek için bilirubin testi uygulanır. Bu maddenin vücutta bir fonksiyonu bulunmamaktadır.
Bilirubin türleri şöyle şunlardır:
Unkonjuge (indirekt) bilirubin: Unkonjuge bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasından sonra meydana gelen türdür.
Konjuge (direkt) bilirubin: Karaciğer tarafından işlenip glukuronik asit ile birleştirilen bilirubin türüdür. Konjuge bilirubin idrar yoluyla vücuttan atılabilir. Karaciğerin metabolik süreçlerinde rol oynar.
Bilirubin Total: Total bilirubin, kandaki dolaşımda olan toplam bilirubin miktarını ifade eder.
BİLİRUBİN YÜKSEKLİĞİ NEDİR?
Bilirubin yüksekliği, sarılık olarak tanımlanan, ciltte ve göz akında sararma şeklinde ortaya çıkan duruma yol açar. Bilirubin temel olarak karaciğerde alyuvarlar yıkımı sonrası açığa çıkan artık madde olduğu için, bilirubin yüksekliği vücutta anormal hızlı alyuvar yıkımı olduğu anlamına gelebilir. Bilirübin yüksekliği, direkt ve indirekt bilirübin yüksekliği olarak iki ana başlıkta ele alınabilir.
BİLİRUBİN DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR?
Kanda ve idrarda bilirubin seviyesinin düşük çıkması endişelenecek bir durum değildir ve genellikle takip gerektirmez.
BİLİRUBİN DÜŞÜKLÜĞÜNÜN SEBEPLERİ NELERDİR?
Kafein, oksijen eksikliği, penisilin ilacı, uyku ilacı veya sakinleştirici olarak kullanılan barbitürat ilaçları, Nonsteroidal antienflamatuar olarak adlandırılan bazı ağrı kesiciler bilirubinin düşük çıkmasına neden olan faktörler arasında yer alır.
BİLİRUBİN YÜKSEKLİĞİNİN SEBEPLERİ NELERDİR?
Anemi, siroz, kan transfüzyonu reaksiyonu, viral hepatit, ilaçlara tepki, alkol nedeniyle olan karaciğer hastalığı, safra taşları gibi etkenlerin yanı sıra Gilbert, Rotor, Dubin-Johnson, Crigler-Najjar sendromları gibi kalıtsal hastalıklar da bilirubin düzeylerinin yükselmesine sebep olabilmektedir.
