Türkiye'de İletişim şirketlerinin aboneleri, neredeyse mevcut insan sayısına ulaşmış. Milyonlarca aboneden %50'lik en büyük pasta payı, Turkcell'de gözükmektedir. Turkcell'in ülke genelinde 16 bin civarında bayisi bulunmaktadır. Böylesi büyük bir abone kitlesi olan iletişim devinden vatandaşın memuniyetsizliklerine hepimiz alışkındık. Ancak işin doğrusu Turkcell bayilerinin de şirketlerinden şikayetçi olduklarından haberim yoktu.
Geçenlerde işyerini kapatan esnaflardan birine denk geldim. Kendisi Turkcell alt bayisiymiş. 15 yıldır aynı işi yapıyormuş. Kimseye muhtaç olmadan geçinip gidiyormuş. Bana anlattıklarına göre, son bir kaç ayda Turkcell, bayilerine çok ağır çalışma şartları getirmiş. Bayilerin, bayilik kodlarının iptal edilmemesi için 2 yıllık bir anlaşmaya karşılık, alt bayilerden 25 bin lira istemiş. Mavi nokta denilen, üst bayilerden de 35 bin lira istemiş. İstenen bu paralar da teminat olarak alınmıyormuş. Turkcell bu paraları kendisine hibe olarak alıyormuş. Bununla birlikte Turkcell, bayisinin kodunun iptal edilmemesi için kendilerine bir satış kotası getiriyormuş. Enson Turkcell, 16 bin civarındaki bayisine 300 lira değerindeki pos cihazlarını da 1300 liraya satmış. Bayilere de bu cihazları alma zorunluluğu getirmiş.
Tüm bu şartların ağırlığı altında ezilen, alt bayi olan küçük esnaf, 15 yıldır sürdürdüğü işini, yapamayacak duruma gelmiş. Bir alt bayi olarak, 2 yıllık bayilik karşılığında Turkcell'e vereceği 30 bin lira civarındaki parayı zaten Turkcell'den 2 yılda kazanamayacağını düşünerek, İşini terk etme kararını almak zorunda kalmış. İşsiz kalan esnaf, Turkcell'in bu uygulamayla milyonlarca abonesini de zor duruma soktuğunu, şöyle ki Turkcell'in mavi noktaları akşam saat 9'dan sonra kapanıyormuş. Bu saatten sonra hizmet almak zorunda kalan abonelerin, kapanan ya da bayilik şartlarının ağırlığından dolayı, bayi kodları iptal edilen iletişim merkezlerinden, artık hizmet alamadıklarını, söylüyordu.
İletişim merkezini kapatmak zorunda kalan küçük esnaf, kendisi gibi aynı işi yapan, özellikle alt bayii olan bir çok esnafın da işyerlerini kapatmak zorunda kaldıklarını, Turkcell tarafından mağdur edildiklerini ve seslerini hiçbir yetkiliye ulaştıramadıklarını, ifade ettiler.
Bu konu hakkında edindiğim bilgilere göre Turkcell, korsan bayiliklerin önüne geçmek ve bayi kalitesini artırmak için yukarıda bahsedilen uygulamaları getirmiş.
Ama bana soracak olursanız, Turkcell gibi globalleşen şirketlerin bu tarz uygulamaları, sahip oldukları kapitalist zihniyet ve dayandıkları kapitalist politikaları benimseyen ekonomik sistemlerden ötürü kaynaklanmaktadır. Çünkü kapitalist büyük şirketler, başkaları çalışsın, biz onların sırtından kazanalım-geçinelim, düşüncesindedirler.
Ben, Turkcell'in 16 bin bayisinden topladığı yarım milyar lirayı, bir hiç karşılığında kasasına koymasını meşru görmemekteyim. Turkcell'e bu hakkı, ancak kapitalizmin sömürü düşüncesi meşru görebilir.
16 bin esnaf için 30-35 bin lira, çok şey demektir. İşi ve ailesi için kullanacağı otomobil, kızı veya oğlu için evlilik hazırlığı, yani mutluluk demektir. Anlayacağınız kapitalist sistem ve dev iştahlı şirketleri, sahipsiz Türkiye vatandaşının mutluluklarını çalmaktadır.