Bismillah
Geçen yazımda evlilik ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar konusunda; 'İslam evliliği şiddetle teşvik etmekte, mazeretsiz olarak evlenmeyenleri de kınamaktadır. Ancak evliliğin geciktirilmemesi gerekir ki bu konuda da İslam hem uyarı ve tavsiyelerde bulunuyor hem de yol gösteriyor.' demiş ve konuyla ilgili ayet ve hadislere yer vermiştim.
Bu yazımda da bunun bir devamı niteliğini taşıyan, evliliğin geciktirilmesinin sebepleri ve çözüm yolları üzerinde duracağım.
Bugün yaşadığımız toplumda, evlilik konusunda İslam'ın öğretilerine tamamen ters bir anlayış hüküm sürmektedir. Gençler zamanında evlendirilmiyor, evlilik zorlaştırılıyor ve böylece istemeyerek de olsa toplumun ahlaki yozlaşmasına ortam ve zemin hazırlanmış oluyor. Bu anlayışın bir kısmı ortama, şartlara veya imkanlara bağlansa da asıl sebebin, İslam'ın emir ve tavsiyelerine uymamak olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Evliliği geciktiren sebeplerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
1-Fakirlik
Bugün her ne kadar fakirlik, evliliğe veya evliliğin geciktirilmesine bir sebep olarak görülüyor ve bir bahane olarak ileri sürülüyorsa da dinimiz bunun yanlış olduğunu söylüyor.
Eş-Şafi El-Kafi'de geçen bir hadiste Rasulullah (sav) şöyle buyuruyor: 'Kim fakirlikten korkarak evlenmezse yüce Allah(cc) hakkında kötü zanda bulunmuştur. Çünkü Allah Teala şöyle buyurmuştur: 'İçinizden bekarları, kölelerinizden ve cariyelerinizden salih olanları evlendirin. Eğer fakir iseler, Allah onları lütfuyla zenginleştirir.' (Nur 32)
2-Ağır Masraflar
Bugün toplumumuzda düğünler asıl amacından uzaklaşmış, şatafatlı, altından kalkılamayacak derecede masrafların yapıldığı birer şölen haline gelmiştir. Bu nedenle de ağır düğün masrafları, evlilik önünde duran büyük engellerden biri haline gelmiştir.
3-Ağır Talepler
Yine bugün toplumumuzda, evlenecek damat adayından ev, ev eşyası, iş gibi taleplerde bulunulmakta, bu taleplerle adeta evi ve işi olmayanların evlenmesinin önüne set çekilmektedir. Dolayısıyla bu ağır talepler, evliliği engelleyen veya geciktiren önemli bir sebep olarak karşımıza çıkmaktadır.
4-Cahili Adetler
Maalesef bugün toplumumuzda, özü itibariyle bize ait olmayan birçok cahili yaklaşım ve buna binaen birçok cahili adetler yer edinmiştir. Geç evlenme özentisi, küçük yaş bahanesi, bir iş kurduktan sonra evlenme talebi, askerlik yaptıktan sonra evlenme isteği gibi. Dolayısıyla bu bahaneler, evliliğin önünde duran önemli engellerdir ve evliliği geciktirmektedir.
5-Adayların Birbirlerini Beğenmemesi
Damat veya gelin adaylarından birinin diğerini; simasıyla, işiyle veya ailesiyle beğenmemesi, evliliği geciktiren önemli bir sebeptir.
Bunlara karşı dikkat edilmesi gereken hususlar ve çözüm yolları olarak şunları söyleyebiliriz:
1-Salih ve Saliha Olanı Tercih Etmek
Yukarıda, adayların birbirlerini beğenmemelerinden bahsetmiştik. Bu konuda Rasulullah (sav) bize şu önemli uyarıda bulunuyor ve yol gösteriyor: 'Kadın; dört özelliği için nikah edilir. Malı, soyu, güzelliği, dindarlığı. Sen dindar olanı tercih et.' (Buhari)
2-Salih ve Saliha Talip Çıkarsa Reddetmemek
Yukarıda, ağır taleplerden bahsetmiş ve bunun bir engel olduğunu söylemiştik. Bu konuda da Rasulullah (sav) bize şu önemli tavsiyede bulunuyor ve yol gösteriyor: 'Size, ahlakı ve dindarlığını beğendiğiniz biri kız istemeye geldiğinde onu evlendirin. Bunu yapmazsanız yeryüzünde fitne ve büyük bozgunculuk çıkar.' (Tirmizi, İbni Mace)
3-Mehri, Karşılanabilir Makul Bir Seviyede Tutmak
Mehir; kadının kocası üzerindeki dini bir hakkıdır. Ancak mehir, yüksek miktarlarda talep etmekle evlenmeye mani bir sebep haline getirilmemelidir. Bu konuyla ilgili olarak Rasulullah'ın (sav) hayatında birçok yol gösterici hadise vardır.
Sehl bin Sa'd'ın rivayet ettiği bir hadise göre, birgün bir kadın Rasulullah'ın (sav) huzuruna gelip kendisini nikahlamasını istemiş. Rasulullah (sav) sükut etmiş. Orada bulunanlardan biri; 'Ya Rasulallah, onu bana nikahlayın.' deyince, Rasulullah (sav) mehir olarak ona verebileceğin ne var diye sorar... netice itibariyle mehir olarak verebileceği hiç birşeyi olmayan o adamı, Rasulullah (sav) 'Kur'an'dan bildiklerini öğretmen mukabilinde onu sana nikahladım.' diyerek Kur'an sureleri üzerine kadını o adama nikahlıyor. (Buhari, Müslim, Ebu Davut, Nesai, mehir bölümü)
5-Zaruret Derecesinde Olmayan Masraftan Kaçınmak
Bir hadiste Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: 'Nikah'ın en hayırlısı, en kolay (masrafı az) olanıdır.' (Ebu Davut)
Başka bir hadiste ise Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: 'Nikah'ın en bereketlisi, en güzeli; en az masraflı olanıdır.' (Müsned)
Dolayısıyla düğünlerde ağır masraflardan kaçınmak gerekir.
6-Evliliği Geciktirmekten Kaçınmak
Bugün malesef toplumumuzda evlilikler geciktirilmektedir. Halbuki dinimiz evliliğin geciktirilmesini men ediyor ve erken evliliği teşvik ediyor.
Bu konuda Rasulullah (sav) bir hadisinde şöyle buyuruyor: 'Üç şey vardır ki geciktirilmez:
-Vakti geldiğinde namaz
-Hazır olduğunda cenaze
-Dengi bulunduğunda bekar.' (Camiussağir)
7-Evliliği Her Yönüyle Kolaylaştırmak
Evliliği şiddetle teşvik eden dinimiz, evliliğe engel kılınan bahaneleri de men etmekte ve evliliğin kolaylaştırılmasını emretmektedir. Nitekim bir hadisinde Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: 'Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız.' (Buhari)
Konuyla ilgili bir başka hadiste ise şöyle buyuruyor: 'Muhakkak ki din kolaylıktır (Nesai)
Allah'a emanet olun.
