Filyasyon, virüsün kaynağını tespit etmek amacıyla virüsün temas halinde olduğu kişilerin taranması yöntemine deniliyor.
Filyasyon kelimesi tıpta hastalığın kaynağını bulmak anlamına gelir. Özellikle bulaşıcı hastalıklarda, hastalığın ilk ortaya çıkış nedenini bulmak için yapılan çalışma anlamına gelmektedir. Başka bir deyişle kaynak arama çalışmasıdır.
Bu çalışmalar neticesinde tehlikenin hala devam edip etmediği ve başka insanların risk altında olup olmadığı gibi önemli bilgiler elde edilebilmektedir.
Bulaşıcı hastalıklarla mücadele kapsamında vakaların bildiriminden sonra hastalık etkenini, kaynağını, bulaşma yolunu saptamak ve korunma ve kontrol önlemlerini almak amacıyla yapılan saha incelemesidir. Bu inceleme sırasında vaka ile teması olanlar da koruma ve kontrol önlemlerine dahil edilir.
Vaka görüldüğünde filyasyon çalışması gerektiriyorsa hastalık geriye doğru taranır. Filyasyon çalışması kapsamında, vakanın kaynağını bulmak ve belirlemek için çalışmalar yapılır. Hasta ve hastayla teması olanlar da dahil koruma altına alınması önlemleri uygulanır.
Filyasyon ekibi kimlerden oluşur?
Bir salgında saha incelemesine başlanırken, bu amaçla oluşturulacak ekibin içinde:
- Bulaşıcı hastalıklar şubesi çalışanları
- Toplum sağlığı merkezi çalışanları
- Çevre sağlığı teknisyeni
- Varsa halk sağlığı uzmanı
- Klinisyen
- Veteriner hekim
- Laboratuvar çalışanı
- Varsa ya da ulaşılabiliyorsa konuyla ilişkili diğer teknik uzmanlar yer alabilir.
Filyasyon, Coronavirus salgınında nasıl uygulanıyor?
Saha incelemesi olarak da adlandırılan filyasyon, sağlık bakanlığına bağlı bulaşıcı hastalıklar ile mücadele rehberinde "Saha incelemesi/filyasyon kaynağın ve etkenin belirlenmesine yönelik çalışma yapılması ve/veya temaslılar dahil koruma ve kontrol önlemlerinin alınmasıdır." şeklinde tarif ediliyor.
Ülkeler virüs salgınıyla mücadelede genellikle iki yöntem kullanıyor. Bunlardan birisi genel tarama, diğeri de filyasyon yani virüsün temas zinciri içinde olanları tespit etmek ve virüs taramasından geçirmek. Filyasyon uygulaması ile nokta atışı yaparak ilerleme sağlanır.
Türkiye'nin 81 ilinde 4 bin 600 filyasyon ekibi bulunuyor. Virüsü taşıyanların temas ettiği kişileri tespit eden bu ekipler, yeni tanı süreçleri başlatıyor.
Filyasyon Türkiye'de nasıl uygulanıyor?
Türkiye'de 81 ilde bir Coronavirus vakası tespit edildiğinde, söz konusu kişinin iş ve aile bilgileri otomatik olarak Sağlık Bakanlığı'nın sistemine düşüyor. Bu noktada filyasyon ekipleri harekete geçiyor.
Üç kişiden oluşan filyasyon ekipleri vaka ortaya çıkar çıkmaz 48 saat boyunca tarama yapıyor
Doğrudan adrese ulaşan ekipler her yeni vakada hastalığa karşı yeni bir ağ kuruyor.
Filyason çalışmalarının bir bölümü de aile hekimleri tarafından yürütülüyor. (İLKHA)
