Haber Merkezi
Van İl Sağlık Müdürü Doç. Dr. Mahmut Sünnetçioğlu, kavuran sıcaklarda tüketilen
gıdalarında etkisiyle artan ‘yaz ishali’ vakalarına karşı
önemli uyarılarda bulundu.
Doç. Dr. Sünnetçioğlu, İshale neden olan sebeplere dikkat çekerek şöyle
konuştu;
”Yazın bu sıcak günlerinde mevsime özgü bazı hastalıklar ön plana çıkmaktadır.
İshal vakaları erişkin ve çocuk yaş grubunda bu aylarda fazla görülen
enfeksiyon hastalıkları başında yer almaktadır. Yaz ayı içersinde ishal
nedenlerinin başında mikrobik ishaller gelmektedir. Bu mikroplar, viral kökenli
de olabileceği gibi sıklıkla bakteri ve protozon denilen gözle görülmeyen
parazit kaynaklı olmaktadır. Mikrobik sebeplerin dışında ayrıca antibiyotikler
olmak üzere çeşitli ilaçlar, çeşitli mide-barsak hastalıkları, bazı hormonal
hastalıklar, barsak veya barsak komşuluğunda ortaya çıkan tümöral oluşumlar,
aşırı ve ani ısı değişimleri hatta heyecanlanma, üzüntü, korku, stres gibi
durumlar da ishale neden olabilir.”
İshal vakasının yaz aylarında artmasının da nedenlerini dile getiren Doç. Dr.
Sünnetçioğlu, Bu mevsimde en sık görülen hastalıklardan biri ishal... Sıvı
ve elektrolit kaybına neden olan hastalığın birçok nedeni olmakla bera ber, yaz
aylarında temiz olmayan suların içilmesi ve bu sularla yıkanan yiyeceklerin
tüketilmesi ana sebepler olarak sayılabiliyor. Bu dönemde en çok 0-5 yaş
grubundaki çocukları etkiler. Anne sütü alan bebeklerde 5-6’den fazla, anne
sütü almayan çocuklarda ise 3’den fazla sulu dışkılama, ishal olarak kabul
edilmelidir.
Mikrobik ishallerin tedavisi neden olan etkene göre değişir. Öncelikle
kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin takviyesi için ağızdan ve gerekli durumlarda
damardan sıvı tedavisi gerekir. Özellikle kusması da olan hastalarda ağızdan
verilen sıvı kaybı karşılamayacağı için damardan sıvı vermek önemlidir.
Mikrobik ishallerde dışkı incelemesi sonuçlarına göre bakteriyel neden
düşünülüyorsa uygun antibiyotik tedavisi yapılmalıdır. Genelde viral
enfeksiyonlarda sıvı takviyesi, mide koruyucu ilaçlar ve bağırsak florasını
düzelten uygun gıdaların tüketilmesi yeterli olmaktadır. Bu dönemde ağır ve
yağlı yiyecekler yenmemeli, yine bağırsak hareketlerini arttıran gıdalardan
kaçınılmalıdır.
İSHALİN BELİRTİLERİ
Sağlık Müdürü Doç. Dr. Mahmut Sünnetçioğlu, sözlerine şöyle devam etti;
Sıvı dışkılama, Acil dışkılama isteği Susuzluk, Bulantı ve kusma, Yüksek ateş,
Halsizlik, Karın bölgesinde ağrı ve gaz olarak gözlemlenmektedir.
Hava sıcaklıklarının 30 dereceyi aşmasıyla bakteriyel enfeksiyon ajanları,
besinlerde daha hızlı ve daha kolay üremektedir. Besinler aracılığıyla geçen
enfeksiyonlar genellikle gastroenterit olarak bilinen ishal ve kusma
şikayetlerine yol açmaktadır. Bu nedenle yazın, diğer mevsimlere oranla ishal
sorunları daha sık görülmektedir. Tatil bölgelerinde deniz ve havuz
aracılığıyla bakteriler daha kolay bulaşmaktadır. Bu nedenle tatil yapılacak
yerlerin hijyenine ve temizliğine dikkat edilmelidir.
Besinlerin saklanma koşullarına bağlı olarak mikroplarda ve ürettikleri
toksinlerinde artış görülmektedir. Bu enfeksiyon içeren besinleri tüketen
çocuklar, genellikle gastroenterit olarak bilinen ishal durumu ile karşı
karşıya kalmaktadır. Bunun için uzun süre dışarıda açık bir şekilde beklemiş
olan gıdaların tüketilmemesi gerekmektedir dedi.
İshalden korunmak için
Temiz sıvı tüketilmeli.
Gıdalar taze olmalı.
Gıdaların son kullanma tarihi geçmemiş olmalı.
Pastörize olmamış süt ve süt ürünleri tüketilmemeli.
Meyve ve sebzeler temiz suyla iyice yıkanmış olmalı.
Sık el yıkama ve kişisel hijyen kurallarına dikkat edilmeli.
İshalli kişilerle aynı tuvalet kullanılmamalı veya
kullanılacaksa hastadan sonra tuvalet dezenfekte edilmeli.
Bozulmuş besinlerden uzak durulmalıdır
KİŞİSEL TEMİZLİĞİNİZE ÖZEN
GÖSTERİLMELİDİR
Doç. Dr. Sünnetçioğlu, İshale karşı kişisel temizliğe dikkat etmek,
özellikle her fırsatta elleri yıkamak, kaynağı bilinmeyen, açıkta satılan
veya dağıtılan, denetimsiz içme suları ve bu sularla yıkanmış sebze ve
meyveleri tüketmemek, yiyeceklerin taze olmasına, paketlenmiş olarak satılan
yiyeceklerin üzerindeki son kullanma tarihinin geçmemiş olmasına dikkat
edilmelidir.
AYRICA YAZ AYLARINDA BUZLU İÇECEKLERE
DİKKAT EDİLMELİDİR.
Yaz aylarında daha çok görülen ishalin çabuk bozulan besinler dışındaki bir
diğer sebebi de artan sıcaklık nedeniyle serinleme isteğidir. Yazın tüketilen
meşrubatları soğutmak için atılan buzlar kimi zaman enfeksiyona yol açabilir.
Evde dondurulan buzların içme suyundan hazırlanması kişinin kontrolü
altındadır. Ancak, dışarıda açık olarak satılan içeceklerde kullanılan buzlar,
temiz olmayan çeşme suyu ile dondurulmuş olabilir. Bu da sıklıkla görülen bir
enfeksiyon nedenidir uyarısında bulunarak vatandaşlara dikkat etmelerini önerdi.
